Diagnostyka i leczenie zwyrodnienia śluzowatego zastawki dwudzielnej u psów. Cz. II. Stadium B

Choroba zwyrodnieniowa zastawki mitralnej (ang. mitral valve disease, MVD), zwana również endokardiozą czy zwyrodnieniem śluzowatym zastawki dwudzielnej (ang. myxomatous mitral valve disease, MMVD), jest najczęściej spotykaną chorobą nabytą serca u psów (1, 2). W poprzedniej części artykułu poruszona była kwestia patofizjologii zmian oraz zostało opisane stadium A choroby wg aktualnej klasyfikacji ACVIM, które obejmuje psy ras szczególnie predysponowanych oraz psy o zwiększonym ryzyku rozwoju choroby serca (3). W tej części cyklu opiszemy diagnostykę i postępowanie terapeutyczne w kolejnym stadium choroby, czyli w stadium B. Do stadium B należą psy, u których są już stwierdzone strukturalne zmiany w sercu świadczące o chorobie, ale jeszcze nie towarzyszą temu widoczne objawy kliniczne niewydolności serca. Ze względu na zaawansowanie zmian, stadium to jest podzielone na 2 podgrupy:

• B1 – psy bez widocznych objawów niewydolności serca, u których w badaniu RTG i/lub echokardiograficznym nie stwierdza się przebudowy serca charakterystycznej dla choroby zwyrodnieniowej zastawki mitralnej. Jednakże do tej grupy należą również pacjenci, u których obecne są pewne cechy przebudowy serca, jednak nie są one na tyle zaawansowane, aby spełnić kryteria określone dla podgrupy B2.
• B2 – psy bez widocznych objawów niewydolności serca, u których w badaniu RTG i/lub echokardiograficznym jest widoczna przebudowa mięśnia sercowego w postaci powiększenia lewego przedsionka oraz lewej komory. U pacjentów w tym stadium wg najnowszych wytycznych ACVIM sugeruje się wdrożenie leczenia mającego na celu opóźnienie wystąpienia objawów klinicznych (3, 4).

Diagnostyka oraz klasyfikacja do stadium B

Do ogólnego stadium B psy najczęściej są kwalifikowane na podstawie stwierdzanego w badaniu klinicznym szmeru sercowego-skurczowego, najlepiej słyszalnego w okolicy koniuszka serca, po lewej stronie. Jest to lokalizacja charakterystyczna dla szmeru pochodzącego od niedomykalności zastawki mitralnej. Stwierdzając taki szmer oraz brak widocznych objawów klinicznych niewydolności serca, możemy zaklasyfikować pacjenta do grupy B, lecz nie jesteśmy w stanie, tylko na tej podstawie, stwierdzić, do której podgrupy należy. U takich pacjentów zalecane jest wykonanie dalszej diagnostyki.

Stadium B1

• brak objawów klinicznych niewydolności serca;
• lewostronny szmer skurczowy nad koniuszkiem serca;
• prawidłowa wartość VHS w badaniu radiograficznym;
• prawidłowe wyniki pomiarów w badaniu echokardiograficznym, świadczące o zachowaniu prawidłowych wymiarów lewego przedsionka oraz lewej komory;
• do tej grupy należą również pacjenci, których wyniki badania echokardiograficznego i RTG klatki piersiowej wskazują na powiększenie lewego przedsionka oraz lewej komory, jednak nie spełniają kryteriów dla podgrupy B2 (ryc. 1 i 2).

Stadium B2

• brak objawów klinicznych niewydolności serca;
• szmer sercowy o intensywności ≥ 3/6;
• w badaniu echokardiograficznym: stosunek wielkości lewego przedsionka do średnicy aorty LA/Ao ≥ 1,6 (pomiar w projekcji prawostronnej naczyniowej) (7) oraz wielkość lewej komory w rozkurczu znormalizowana dla wagi ciała psa LVIDDN ≥ 1,7 (5);
• w badaniu RTG klatki piersiowej VHS > 10,5 (wg wartości referencyjnej dla rasy) (8, 9).