Anomalie tętnic wieńcowych u psów

Anomalia R2A u psów

Wada ta wydaje się być najistotniejsza z klinicznego punktu widzenia w medycynie weterynaryjnej. W tym typie anomalii występuje tylko jedno ujście tętnicy wieńcowej, które rozpoczyna się od prawej zatoki wieńcowej. Prawa tętnica wieńcowa posiada prawidłowy przebieg, zaś lewa tętnica wieńcowa, zamiast z lewego ujścia wieńcowego, rozpoczyna się również z prawego ujścia wieńcowego. Aby dostać się do lewej komory, biegnie doczaszkowo, a więc przez przednią część drogi odpływu z prawej komory (RVOT) i tętnicy płucnej, tuż przy lub tuż poniżej okolicy zastawki płucnej (przebieg przedpłucny). Wada jest opisywana głównie u bokserów oraz buldogów angielskich, jednak nie tylko – w jednym z badań wadę lub jej wariant zdiagnozowano również u psów rasy chihuahua oraz wyżeł niemiecki krótkowłosy (2).

Mimo że jest wymieniana jako nieistotna klinicznie, gdyż nie powoduje zaburzeń w perfuzji mięśnia sercowego, jej współistnienie z ciężkim zwężeniem tętnicy płucnej powoduje szereg implikacji. W przypadku przezcewnikowego leczenia tej wady, tj. balonoplastyki tętnicy płucnej, w trakcie inflacji cewnika balonowego może dojść do śmiertelnego w skutkach uszkodzenia nieprawidłowo przebiegającego w tej okolicy naczynia.

Przez długi czas uważano, że nieprawidłowy, przedpłucny przebieg naczynia bezpośrednio powoduje zwężenie tętnicy płucnej. Obecnie jest to przedmiotem dyskusji – istnieją doniesienia o obecności tej anomalii u buldogów angielskich bez zwężenia tętnicy płucnej (10). U ludzi anomalie tętnic wieńcowych z przedpłucnym przebiegiem naczyń nie skutkują zwężeniem tętnicy płucnej (1). Można zatem przypuszczać, że zwężenie tętnicy płucnej i nieprawidłowy, przedpłucny przebieg tętnicy wieńcowej to dwie odrębne patologie, stosunkowo często występujące u ras brachycefalicznych. Wydaje się mało prawdopodobne, by prawidłowo zbudowana i ulegająca prawidłowym procesom wzrostu tętnica wieńcowa mogła spowodować zwężenie tętnicy płucnej, nawet w przypadku jej nieprawidłowego przebiegu (11).

Możliwy związek pomiędzy zwężeniem tętnicy płucnej a nieprawidłowym przebiegiem tętnic wieńcowych opisali po raz pierwszy w 1965 roku Buchanan i Patterson (3). Z tym wydarzeniem wiąże się ciekawa historia (4). Zanim w 1982 roku uzyskano zgodę na przeprowadzenie pierwszego zabiegu balonoplastyki tętnicy płucnej u dziecka, dwa lata wcześniej sprawdzono bezpieczeństwo i skuteczność zabiegu u buldoga angielskiego z samoistnym zwężeniem tętnicy płucnej. Wybór buldoga angielskiego jako zwierzęcia doświadczalnego był przypadkowy, ale mógł okazać się fatalny w skutkach w przypadku powikłania spowodowanego nieprawidłowym przebiegiem tętnicy wieńcowej i opóźnić zatwierdzenie walwuloplastyki balonowej jako metody leczenia dla ludzi o lata. Wówczas wiadomo było, że buldogi mają predyspozycje do zwężenia tętnicy płucnej, jednak autorzy nie byli świadomi wysokiej częstotliwości występowania anomalii wieńcowych u tej rasy. Szczęśliwie jednak zabieg się udał, a obecnie na świecie wykonuje się u dzieci ponad 25 000 zabiegów walwuloplastyki rocznie.

Warto również wspomnieć o innych możliwych wariantach tej anomalii opisanych u buldogów angielskich – pojedyncze, lewe ujście wieńcowe z przedpłucnym przebiegiem RCA (15) oraz pojedyncze, prawe ujście wieńcowe z prawdopodobnie śródtętniczym przebiegiem LCA (16).

Przetoki tętnic wieńcowych

Definiowane są jako nieprawidłowe połączenia pomiędzy tętnicami wieńcowymi a jamą serca, zatoką wieńcową, żyłą główną czy tętnicą płucną, rzadziej innymi naczyniami (12). Wady te występują u psów skrajnie rzadko, częściej jako element większych malformacji tętniczo-żylnych na terenie klatki piersiowej, jednak opisano przypadek buldoga angielskiego z nieprawidłowym ujściem RCA do tętnicy płucnej (11).