Zakaźne zapalenie nosa i tchawicy bydła – co nowego?

IBR jest chorobą górnych dróg oddechowych powodowaną przez bydlęcego alfaherpeswirusa typu 1 (ang. bovine herpesvirus 1, BHV-1). Alfaherpeswirusy należą do grupy patogenów cytopatycznych (powodujących śmierć komórki), dlatego powodowane przez nie pierwotne zmiany mają charakter nekrotyczny. Typowe obserwowane objawy kliniczne u bydła obejmują surowiczy wypływ z worków spojówkowych i z otworów nosowych (przechodzący później w śluzowo-ropny w związku z wtórnym zakażeniem bakteryjnym) oraz martwicowe zapalenie błony śluzowej nosogardzieli i tchawicy. Inne często obserwowane objawy kliniczne zakażenia (oprócz tych, które występują razem z formą oddechową: osłabienie, kaszel, brak apetytu czy przyspieszone oddechy) to: drastyczny spadek produkcji mlecznej (nawet do 50%), ronienia, gorączka czy rzadziej występujące, jak zapalenie mózgu (które obecnie obserwuje się w Wielkiej Brytanii) czy lokalne ogniska martwicowe na języku.

W przeszłości sugerowano, że różne formy choroby związane są z różnymi szczepami wirusa. Podtypy 1 i 2a łączono z formą oddechową, podtyp 2b z otrętem (IPV/IBP), a podtyp 3 z formą nerwową. Badania z wykorzystaniem mapowania genomowego nie potwierdziły jednak tej tezy, jednocześnie sugerując, że na obraz choroby wpływ mają czynniki związane z samymi zwierzętami oraz środowiskiem. Nie znaczy to jednak, że w endemicznie zakażonym stadzie wszystkie zwierzęta będą wykazywały te same objawy kliniczne, jednak w takim wypadku obserwuje się pewną tendencję do występowania podobnych symptomów u większości sztuk.

Zakażenie w typowej formie (nie dotyczy to jednak wszystkich przypadków) występuje u zwierząt powyżej 6. miesiąca życia, jednak nawrotowy charakter oraz krótko trwająca odporność naturalna mogą przyczyniać się do permanentnego utrzymywania się problemów we wszystkich grupach wiekowych w stadach endemicznie zakażonych.

Choroba rozprzestrzenia się drogą kropelkową lub przez bezpośredni kontakt między zwierzętami. Drogą powietrzną wirus m...