Echa 32. Kongresu Bujatrycznego w Cancun

Profilaktyka

Kongres był również okazją do zaprezentowania kilku przełomowych produktów immunologicznych, które mają szansę wprowadzić na nowe tory prewencję znanych od lat jednostek chorobowych, sprawiających wiele kłopotów z punktu widzenia odchowu cieląt czy rozrodu. Mowa tu konkretnie o trzech nowych szczepionkach mających zastosowanie w profilaktyce Mycoplasma bovis, Cryptosporidium parvum czy wirusowej biegunki bydła (BVD). Nie umniejszając żadnej z innowacji, zacznijmy (w kolejności alfabetycznej) od pierwszego „Świętego Graala,” czyli markerowej szczepionki przeciwko BVD opracowanej przez firmę HIPRA. Wykorzystanie w jej składzie rekombinowanych protein wirusów BVD (typu 1 i 2) umożliwi w walce z wirusową biegunką bydła zastosowanie po raz pierwszy strategii DIVA, czyli różnicowania zwierząt zakażonych od szczepionych (ang. Differentiation between Infected from Vaccinated Animals). Takie podejście do eradykacji wirusa, w połączeniu z markerowym wirusem IBR czy „oddechowymi” antygenami wirusów BRS oraz PI3 w jednej dawce szczepionki, ma szansę zrewolucjonizować obecnie stosowane programy profilaktyczne w stadach bydła. Kolejnym innowacyjnym produktem, który może na stałe wpisać się w zaktualizowane programy szczepień stada podstawowego, jest szczepionka przeciwko pierwotniakowi Cryptosporidium parvum zaprezentowana przez firmę MSD. Obok rotawirusów czy E. coli (F5) pierwotniak ten stanowi jeden z głównych czynników wywołujących biegunki u cieląt (występowanie na poziomie 21,9%). Do tej pory higiena czy leczenie (nakierowane oraz wspomagające) były jedynymi narzędziami przynoszącymi w miarę oczekiwane rezultaty. W związku z charakterystyką patogenu oraz przebiegiem zakażenia kluczowe w profilaktyce kryptosporydiozy okazało się wytworzenie przeciwciał przeciwko glikoproteinie gp40 u cielnych jałówek oraz krów, a następnie ich transfer z siarą. Wg zaprezentowanych wyników udało się ograniczyć objawy kliniczne (tj. biegunki) wywoływane przez C. parvum i zatem pozostaje teraz tylko czekać na wyniki w terenie. Kolejnego dnia kongresu bardzo ciekawych informacji z zakresu profilaktyki swoistej dostarczyła nam firma Zoetis – tym razem o szczepieniach przeciwko Mycoplasma bovis. Jest to pierwsza żywa szczepionka przeznaczona dla cieląt już od 7. dnia życia. W założeniu szczepionka ta ma chronić przed objawami klinicznymi BRD na tle M. bovis oraz redukować uszkodzenia tkanki płucnej. W grupie szczepionej objawy kliniczne, takie jak duszność i gorączka, były łagodniejsze i trwały znacznie krócej niż w grupie kontrolnej. Oprócz tych zalet preparat immunologiczny docelowo pozwoli zmniejszyć ilość antybiotyków zużywanych do kontroli oraz leczenia przypadków BRD. To nie koniec dobrych wiadomości. Z informacji przez nas uzyskanych wynika, że wszystkie trzy nowe szczepionki mają być dostępne w Polsce już w 2024 r., co wyniesie profilaktykę chorób bydła na wyższy poziom. Tak trzymać!

W PSDM zawsze staraliśmy się poruszać tematy, które mogą się okazać problemem dla branży mlecznej w przyszłości. Dlatego jako pierwsi 11 lat temu na szeroką skalę omawialiśmy idee ograniczania antybiotykoopornosci, natomiast ostatnie tematy poruszają wpływ opinii publicznej na hodowlę zwierząt gospodarskich oraz wpływ hodowli przeżuwaczy na środowisko naturalne. Dlatego z dużą uwagą wysłuchaliśmy wystąpienia m.in. Matthew George’a z Bovine Dynamics o pracach nad zmniejszeniem emisji metanu przez bydło. Na wstępie należy zauważyć, jak autor prezentacji słusznie zaznaczył, że bezsprzecznie udowodniono, iż metan pochodzący od bydła jest częścią biogenicznego obiegu węgla i w związku z tym ma ograniczony wpływ na klimat, w porównaniu do spalania paliw kopalnych. Obecne strategie ograniczania produkcji metanu przez bydło obejmują przede wszystkim dodatki paszowe. Najbardziej wartościowe badane związki to 3-Nitrooxypropanol oraz bromoform, działają one na zasadzie blokady koenzymu w procesie metanogenezy. Wstępne wyniki pokazują pozytywny wpływ tych preparatów i wydaje się, że z uwagi na presję opinii publicznej mogą być w przyszłości częścią codziennej dawki żywieniowej dorosłych przeżuwaczy.

Pietro S. Baruselli i wsp. przedstawili dane wskazujące, że antropogeniczna produkcja metanu przez bydło to tylko 4,5-5% wartości całkowitej. Autorzy pokazali wyniki, które wykazują, że produkcja metanu w wysokowydajnych stadach bydła mlecznego rozkłada się na następująco: produkcja jelitowa: 58%, pasza: 29%, obornik: 10%. Jeśli porównamy te dane do informacji pochodzących ze stad małowydajnych, okazuje się, że produkcja jelitowa metanu dochodzi tam nawet do 90%. Dlatego zrozumiałe wydaje się zwrócenie uwagi międzynarodowych zespołów badawczych na zmniejszenie właśnie metanu jelitowego. Autorzy wskazują, że strawność paszy ma znaczący wpływ na intensywność produkcji metanu, ale zauważyli także, że zwiększona produkcja gazów cieplarnianych charakteryzuje stada ze złymi parametrami rozrodowymi. Znalezienie zmiennej sekwencji DNA (SNP) dotyczącej wykorzystania paszy przez bydło okazało się bardzo pomocne w tej kwestii. Może być używane w selekcji genomowej, sztucznej inseminacji i transferze zarodków w celu zwiększenia odsetka bydła charakteryzującego się nie tylko doskonałą wydajnością, płodnością, ale także produkującego mniej jelitowego metanu. Dane te pokazują, że badania genetyczne oraz technologie wspomaganego rozrodu będą miały w przyszłości oprócz dodatków paszowych duży wpływ na zmniejszenie negatywnego efektu bydła na klimat.

Następny, 33. Światowy Kongres Bujatryczny, odbędzie się nad Bosforem (Stambuł) i nie możemy się już doczekać kolejnej dawki najnowszej wiedzy oraz doświadczenia słynnej tureckiej gościnności. Zanim to jednak nastąpi, 18-19 października br. odbędzie się kolejna, 11. Międzynarodowa Konfrencja Stopmastitis.pl, na którą w imieniu swoim oraz wszystkich członków Stowarzyszenia gorąco zapraszamy!

dr n. wet. Michał Pochodyła
lek. wet. Tomasz Jankowiak
Polskie Stowarzyszenie ds. Mastitis