Wczesna zamieralność zarodków u klaczy – diagnostyka, leczenie i zapobieganie

Czynniki zewnętrzne

Nie wykazano bezpośredniego związku pomiędzy działaniami poszczególnych czynników zewnętrznych na wczesną utratę zarodków u klaczy, ale można przypuszczać, że przewlekły stres związany z silnym bólem, chorobą zakaźną, nieodpowiednim żywieniem, odsadzeniem, zmianami socjalnymi, szczególnie u młodych klaczy, może zwiększać ryzyko wczesnych strat zarodkowych. Takie predyspozycje mogą wiązać się z obniżeniem poziomu progesteronu we krwi, który może być związany z podwyższonym poziomem kortykosteroidów we krwi (2).

Czynniki embrionalne

Ostatnia grupa przyczyn związana jest z zarodkiem. Najczęściej jakość oocytów jest związana z wiekiem – klacze starsze mają oocyty gorszej jakości. Może to odzwierciedlać chromosomalne lub inne wrodzone zmiany w oocycie, które nie mają istotnego wpływu na zapłodnienie (zarówno u klaczy płodnych, jak i o obniżonej płodności wskaźniki zapłodnienia są na podobnym poziomie), ale drastycznie zwiększają występowanie wczesnych strat zarodkowych u starszych klaczy (6).

Podsumowanie

Wiele środków, które podejmiemy w celu zredukowania wczesnej zamieralności zarodków u klaczy, ma charakter niespecyficzny i skupia się głównie na leczeniu oraz eliminowaniu potencjalnych czynników, które zwiększają ryzyko EED (prewencja postanówkowego zapalenia macicy, korekcja złych uwarunkowań anatomicznych – pneumowagina) selekcja odpowiednich klaczy (wycofanie z rozrodu klaczy z problemami z endometrium, problemami z szyjką macicy) minimalizacja stresu i profilaktyka chorób zakaźnych w stadzie. W przypadku leczenia farmakologicznego mającego na celu zapobieganie EED, powinno się wspomagać progestagenami klacze, u których już wcześniej stwierdzano EED, oraz w przypadku chorób ogólnoustrojowych przebiegających z endotoksemią.