Ważne zatrucia przeżuwaczy

Przedruk artykułu z Monografia: Noworodek a środowisko (część 14). Problemy metaboliczne krów wysokocielnych. Pod red. Stefaniak T., Rząsa A., Jawor P., Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2019. DOI: 10.30825/1.9.1.2019

fot. istock

Zatrucia u bydła, owiec i kóz nie podlegają w większości krajów zgłoszeniu z urzędu, co oznacza, że brak jest kompleksowych raportów dotyczących ich występowania. W Klinice dla Przeżuwaczy Uniwersytetu Weterynaryjnego w Wiedniu w ostatnich 30-40 latach przyjmowano zwierzęta gospodarskie z powodu różnych zatruć. W niektórych przypadkach można było po badaniu klinicznym postawić wstępną diagnozę, która została potwierdzona w dalszym postępowaniu diagnostycznym (badania laboratoryjne, badanie sekcyjne). Przyczyną zatruć u przeżuwaczy są przede wszystkim: metale ciężkie, pestycydy, środki ochrony roślin, jak również rośliny i ich toksyny. W pojedynczych przypadkach zatrucie jest spowodowane także innymi przyczynami. W dużej części obiektów zatruciu ulega jednocześnie większa liczba zwierząt, a obserwowane objawy kliniczne mogą być zarówno niewielkie, jak i ciężkie. Zdarza się także, że tylko jeden czy dwa osobniki wykazują jednocześnie objawy zatrucia, co czyni diagnozę jeszcze trudniejszą. Poniżej prezentowane są trzy ważne i częściej występujące zatrucia u bydła, owiec i kóz.

Zatrucie ołowiem

Przyczyny

Najczęstszym źródłem zatrucia są farby zawierające ołów (minia ołowiana). Inne materiały zawierające ołów, które mogą prowadzić do zachorowania, to: stare rury ołowiowe z instalacji do pojenia zwierząt, kit szklarski miniowy, stare oleje, akumulatory czy pozostałości nabojów (miejsce w zasięgu strzelnicy; od 3 do 8 g ołowiu/nabój).

Patogeneza

Ołów odkłada się w nerkach, wątrobie i kościach (zatrucie przewlekłe). Ołów powoduje skurcze mięśni gładkich, kolki oraz biegunkę, a ze względu na skurcz naczyń krwionośnych występują objawy ze strony CUN. Za toksyczne uważa się dawki od 200 do 300 mg/kg...