Ubytek przegrody międzykomorowej u cielęcia – opis przypadku
Wady wrodzone serca u bydła są rzadkie. Ich częstość występowania szacuje się na 0,17-0,7%, z czego najczęściej występującą jest ubytek przegrody międzykomorowej (VSD, ang. ventricular septal defect) (1, 2). Zazwyczaj jest to wada izolowana, może jednak współistnieć z innymi, na przykład z przetrwałym przewodem tętniczym, przetrwałym otworem owalnym, anomaliami zastawek płucnej lub trójdzielnej (1). Obecność ubytku powoduje swobodny, skurczowy przepływ krwi pomiędzy komorami serca. Klinicznie charakteryzuje go obecność skurczowego szmeru, który lepiej słyszalny będzie po prawej stronie klatki piersiowej, a podejrzenie nasunąć mogą również słabe przyrosty masy ciała czy trudno leczące się schorzenia układu oddechowego. Szczególnie u młodych zwierząt mogą występować fizjologiczne szmery niewinne, u których źródła nie leży żadna morfologiczna wada serca, a ostateczne rozpoznanie wady wrodzonej można postawić tylko na podstawie badania echokardiograficznego (2).
Opis przypadku
Zespół Pracowni Kardiologii Katedry Chorób Wewnętrznych z Kliniką Koni, Psów i Kotów Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu konsultował 8-tygodniowe cielę rasy ncb, ważące około 65 kg. Lekarz prowadzący stado wysunął podejrzenie obecności wrodzonej wady serca z powodu nawracającej infekcji dróg oddechowych oraz obecności skurczowego szmeru w badaniu osłuchowym. W badaniu klinicznym stwierdzono: dobrą kondycję ogólną, przedłużony czas wypełnienia kapilar (CRT = 3 s), kaszel i śluzowo-ropny wypływ z nosa (ryc. 1). Podczas osłuchiwania stwierdzono obecność holosystolicznego szmeru u podstawy serca, 5. stopnia w sześciostopniowej skali Levine’a, lepiej słyszalnego po prawej stronie klatki piersiowej.
Wykonano badanie echokardiograficzne, w którym stwierdzono prawidłową wielkość lewego przedsionka (stosunek średnicy lewego przedsionka do aorty LA/Ao: 1,24) (ryc. 2), poszerzenie jamy lewej komory serca w rozkurczu LVIDd: 6,55 cm [prawidłowa wielkość lewej komory w rozkurczu dla 3-miesięcznego cielaka wynosi 4,98 ± 1,3 cm (3)], poszerzenie jamy prawej komory serca w rozkurczu RVIDd: 2,87 cm [prawidłowa wielkość prawej komory w rozkurczu dla 3 miesięcznego cielaka wynosi 2,08 ± 0,05 cm (3)] (ryc. 3) oraz prawidłowe przepływy przez tętnicę płucną oraz aortę. W projekcji prawostronnej w długiej osi uwidoczniono wysoko położony ubytek błoniastej części przegrody międzykomorowej, który potwierdzono badaniem za pomocą dopplera znakowanego kolorem (CFM) (ryc. 4).
Omówienie
W zależności od lokalizacji VSD wyróżnia się cztery typy ubytków: 1) ubytek części błoniastej – występujący najczęściej, także w prezentowanym przypadku – umiejscowiony w drodze odpływu z lewej komory, proksymalnie do zastawki aorty, 2) ubytek części odpływowej – w prawej drodze odpływu, proksymalnie do zastawki tętnicy płucnej, 3) ubytek części napływowej – zlokalizowany tuż poniżej zastawek przedsionkowo-komorowych oraz 4) ubytek części beleczkowej, tj. usytuowany w mięśniowej części przegrody międzykomorowej (3). Elementami uczestniczącymi w przecieku są kolejno: lewa komora, prawa komora, tętnica płucna, płuca oraz lewy przedsionek. Struktury te będą wykazywały cechy przeciążenia objętościowego.
Aorta i prawy przedsionek nie uczestniczą w patologicznym przepływie krwi. Złotym standardem diagnostyki tego typu wady jest badanie echokardiograficzne, a najlepszą projekcją do oceny wysokich ubytków części błoniastej przegrody jest projekcja prawostronna w osi długiej, co widać na ryc. 4. Nie zaleca się obrazowania tej wady w projekcji czterojamowej, gdyż może ona dawać fałszywie dodatnie wyniki. Do potwierdzenia obecności niewielkich ubytków może się okazać konieczne użycie dopplera kodowanego kolorem (CFM). Istotne jest również stwierdzenie, czy ubytek powoduje hemodynamicznie istotny przeciek. Przecieki nieistotne hemodynamicznie, tj. restrykcyjne, nie powodują przerostu ekscentrycznego komór serca oraz charakteryzują się wysoką szybkością przepływu. Do jej oceny służy badanie dopplerem fali ciągłej – restrykcyjne VSD wyróżnia szybkość przepływu na poziomie około 5 m/s, co odpowiada gradientowi ciśnień pomiędzy komorami > 80 mmHg.
To z kolei sugeruje prawidłowe ciśnienia skurczowe panujące w komorach, tj. około 100 mmHg w komorze lewej oraz 20 mmHg w komorze prawej. Przy wysokich ubytkach części błoniastej prawa komora może pozostać jednak nieposzerzona, a poszerzeniu ulec może sam pień płucny, gdyż to on odbiera większość krwi przepływającej przez shunt. Obserwuje się też samoistne zamknięcie się niewielkich ubytków poprzez zarośnięcie tkanką włóknistą lub też zrośnięcie się przegrodowego płatka zastawki trójdzielnej z przegrodą (3). W prezentowanym przypadku ubytek jest na tyle duży, że nie istnieje szansa na jego samoistne zamknięcie. Leczenie farmakologiczne, ze względu na konieczność zachowania karencji, nie jest stosowane w praktyce, a leczenie niefarmakologiczne wysoko położonych ubytków błoniastej części nie jest możliwe.
Mogą zainteresować Cię również
Znajdź swoją kategorię
2792 praktycznych artykułów - 324 ekspertów - 22 kategorii tematycznych
Weterynaria w Terenie
Ocena przydatności wybranych metod pobierania prób z macicy w diagnostyce endometritis u klaczy
Alternatywnym sposobem pobierania próbek jest metoda polegająca na płukaniu macicy niewielką objętością płynu fizjologicznego (popłuczyny). Po raz pierwszy technika ta została zaprezentowana przez Ball i wsp. w 1988 roku. Chociaż metoda ta jest mniej poręczna niż stosowanie wymazówek z ochronnym kołnierzem, uważa się ją za szczególnie przydatną w diagnozowaniu podklinicznych postaci endometritis wywoływanych przez E. […]
Niektóre spostrzeżenia dotyczące techniki pozyskiwania i separacji zarodków u krów dawczyń
Bezkrwawa metoda pozyskiwania zarodków u bydła funkcjonuje w praktyce terenowej od blisko 50 lat. Polega ona na bezkrwawym wypłukaniu zarodków między 6. a 8. dniem po rui, to jest w okresie, w którym zarodki w stadium moruli do blastocysty są dostępne w świetle rogów macicy. Wcześniejsze oraz późniejsze pozyskiwanie zarodków nie jest praktykowane. Stosunkowo prosta […]
Antybiotykoterapia u świń – repetytorium. Zasady antybiotykoterapii oraz charakterystyka penicylin i cefalosporyn
Antybiotyki są jedną z najczęściej stosowanych grup leków u świń. Ich skuteczność jest jednak w dużej mierze uzależniona od przestrzegania podstawowych zasad racjonalnej terapii, w innym przypadku antybiotykoterapia może w dłuższej perspektywie przynieść więcej szkody niż pożytku. Racjonalna antybiotykoterapia stanowi istotny problem w praktyce lekarza weterynarii, który niejednokrotnie staje przed dylematem – „czy włączyć antybiotyk” […]
Ocena przydatności wybranych metod pobierania prób z macicy w diagnostyce endometritis u klaczy
Alternatywnym sposobem pobierania próbek jest metoda polegająca na płukaniu macicy niewielką objętością płynu fizjologicznego (popłuczyny). Po raz pierwszy technika ta została zaprezentowana przez Ball i wsp. w 1988 roku. Chociaż metoda ta jest mniej poręczna niż stosowanie wymazówek z ochronnym kołnierzem, uważa się ją za szczególnie przydatną w diagnozowaniu podklinicznych postaci endometritis wywoływanych przez E. […]
Eliminacja zwierząt ze względu na stan chorobowy – przekonaj się, czy musi być dokonywana po potwierdzeniu przez lekarza weterynarii
Ważne Zgodnie z Kelw w uzasadnionych przypadkach lekarz weterynarii może rozważyć możliwość humanitarnego uśmiercenia zwierzęcia. Kto może uczestniczyć w eutanazji zwierzęcia w zlz W przypadku decyzji o eutanazji zwierzęcia w zlz właściciel będzie najczęściej poproszony o pozostanie w poczekalni lub opuści zlz po uzyskaniu decyzji, że zwierzę jest przewidziane do eutanazji. W eutanazji będzie uczestniczył […]
„Relacje, które zbudowałam zarówno z partnerami zewnętrznymi, jak i z innymi członkami IVSA są nieocenionym wsparciem, pomagającym w realizacji ambitnych celów” – wywiad z Liwią Arbatowską, Prezydent IVSA Poland
Liwia Arbatowska – studentka 4 roku weterynarii na Wydziale Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, Prezydent IVSA Lublin oraz IVSA Poland w latach 2023-2025. Poza działalnością w Międzynarodowym Stowarzyszeniu Studentów Weterynarii, pełni funkcję koordynatorki ds. kół naukowych w Radzie Uczelnianej Samorządu Studenckiego Uniwersytetu Przyrdoniczego w Lublinie oraz radnej w Radzie Studentów Lublina. Członkini Polskiego Stowarzyszenia […]
Echa 32. Kongresu Bujatrycznego w Cancun
Profilaktyka Kongres był również okazją do zaprezentowania kilku przełomowych produktów immunologicznych, które mają szansę wprowadzić na nowe tory prewencję znanych od lat jednostek chorobowych, sprawiających wiele kłopotów z punktu widzenia odchowu cieląt czy rozrodu. Mowa tu konkretnie o trzech nowych szczepionkach mających zastosowanie w profilaktyce Mycoplasma bovis, Cryptosporidium parvum czy wirusowej biegunki bydła (BVD). Nie […]