Próchnica lejkowa u koni. Znaczenie kliniczne, występowanie i diagnostyka

Próchnica lejkowa u koni jest schorzeniem powszechnie występującym u koni starszych. Najczęściej dotyczy pierwszych górnych zębów trzonowych. Postępujący charakter choroby może przyczynić się do powstania ropnia okołowierzchołkowego.

Lejki są strukturami występującymi u koni w obrębie siekaczy oraz górnych zębów policzkowych. Są to wpochwienia szkliwa wypełnione cementem widoczne od strony powierzchni okluzyjnej zęba. Dzięki ich występowaniu ząb zaopatrzony jest w dodatkowe szkliwo, które jest najtwardszą strukturą zębów, przez co zwiększa się powierzchnia trąca. W zębach szczękowych występują po dwa, przypominające kształtem półksięzyce, lejki (mezjalny i dystalny). Próchnica lejków siekaczy zdarza się rzadko, natomiast w zębach szczękowych jest bardzo powszechna.

Etiopatogeneza tego schorzenia wciąż nie jest jeszcze dobrze poznana, jednak za główny czynnik predysponujący uznaje się hipoplazję cementu w obrębie lejków. Jest to więc zaburzenie rozwojowe, a czynniki środowiskowe nie mają większego znaczenia w jej powstawaniu. Uważa się, że hipoplazja cementu lejkowego występuje u ogromnej większości starszych (powyżej 8. roku życia zwierzęcia) koni. Już u młodych koni na środku lejka często widoczny jest defekt w postaci czarnego punktu, który jest pozostałością po naczyniu krwionośnym obecnym w okresie rozwoju zęba. Dopuszcza się, że przedwczesna utrata lub ekstrakcja zęba mlecznego może przyczyniać się do uszkodzenia tego naczynia krwionośnego, a co za tym idzie, do gorszego dostarczania substancji odżywczych i hipoplazji cementu. Najbardziej predysponowane są pierwsze zęby trzonowe (109 i 209) oraz lejki mezjalne, ale hipoplazja może dotyczyć wszystkich zębów szczękowych.

Diagnostyka 

Podstawą diagnostyki tego schorzenia jest rzetelne badanie stomatologiczne wykonane przy każdej wizycie. Konieczne są bardzo staranne wypłukanie jamy ustnej z resztek pokarmowych, dobre źródło światła, lusterko stomatologiczne oraz sonda. Bardzo pomocnym narzęd...