Pierwiastki śladowe w okresie pastwiskowym bydła

Mikroelementy są pierwiastkami chemicznymi występującymi w organizmach zwierzęcych w śladowych ilościach (nie większych niż 0,01% masy tkanki). Niedobór, jak i nadmiar pierwiastków śladowych (takich jak: miedź – Cu, cynk – Zn, selen – Se, żelazo – Fe, jod – J, kobalt – Co) prowadzi do zaburzeń w funkcjonowaniu organizmów krów. Wpływa negatywnie na: wzrost i rozwój zwierząt, produkcyjność, płodność, nadmiar może być toksyczny. Niedobór pierwiastków śladowych jest obserwowany w krajach, w których występuje intensyfikacja produkcji rolnej. Źródłem mikroelementów są pasze zarówno objętościowe, jak i treściwe. Zawartość pierwiastków w paszach pochodzenia roślinnego zależy głównie od zasobności gleby, jej odczynowości oraz od rodzaju roślin wchodzących w skład dawki pokarmowej.

Bogate w mikroelementy są zioła (np.: pokrzywa, mniszek lekarski, babka lancetowata, rumianek, rokitnik, krwawnik pospolity, skrzyp polny, świetlik łąkowy). Niedobór pierwiastków śladowych w glebach skutkuje obniżeniem ich stężenia w tkankach roślinnych, a tym samym zwierzęcych (5, 14). W Polsce obserwuje się niedobór J na terenach podgórskich, gleby ubogie w Cu i Co są w dolinie Noteci oraz Biebrzy i Narwi. Odczyn kwaśny gleby sprzyja pobieraniu przez rośliny Co i manganu (Mn). Rośliny rosnące na glebach gliniastych i wapiennych zawierają mało Cu, a więcej molibdenu (Mb). Przy przygotowywaniu dawek pokarmowych dla krów są wykorzystywane przeważnie pasze produkowane lokalnie (5, 14).

Długotrwały niedobór pierwiastków śladowych w diecie, spowodowany nieprawidłowym zbilansowaniem dawki pokarmowej, prowadzi do powstania postaci podklinicznej choroby niedoborowej, która może przekształcić się w formę kliniczną.

Niedobór mikroelementów charakteryzuje się najczęściej nieswoistymi objawami klinicznymi, np.: obniżeniem wydajności mlecznej u krów, spadkiem apetytu, zaburzeniami w rozrodzie oraz w układzie ruchu, takimi jak kulawizny i obrzęki stawów.

Oznaczenia laboratoryjne zawartości mi...