Mykoplazmowe zapalenia gruczołu mlekowego u krów

Zapalenia gruczołu mlekowego (mastitis) stanowią najbardziej złożony i kosztowny problem u bydła mlecznego na całym świecie. Dzieje się tak, ponieważ pierwotną przyczyną większości stanów zapalnych gruczołu mlekowego są infekcje o charakterze subklinicznym oraz chronicznym. Subkliniczne stany zapalne pozostają niewykryte przez długi czas z powodu braku wyraźnych objawów klinicznych. Nie podejmuje się też zwykle dodatkowych badań diagnostycznych, co w efekcie prowadzi do przewlekłych, utajonych procesów chorobowych w gruczole mlekowym, a w sprzyjających warunkach mogą one przybrać charakter kliniczny. Infekcje te może wywoływać 150 różnych gatunków drobnoustrojów (6, 19, 30). Najczęściej izolowanymi patogenami są gronkowce, paciorkowce i E. coli. Rutynowa diagnostyka czynników etiologicznych zapalenia wymienia u bydła najczęściej nie uwzględniała dotychczas mykoplazm, które jako G+ bakterie cechują się brakiem typowej, charakterystycznej dla bakterii właściwych, ściany komórkowej.

Cecha ta sprawia, że są one niewrażliwe na tradycyjne antybiotyki (tj. penicyliny, cefalosporyny), których mechanizm działania polega na niszczeniu ściany komórkowej bakterii. Mykoplazmy zaliczane są do zakaźnych czynników mastitis u bydła, a odsetek ich izolacji z przypadków chorobowych kształtuje się na poziomie kilku procent (17). Najbardziej patogenną, jak się obecnie uważa, jest Mycoplasma (M.) bovis, która może być odpowiedzialna nawet za 50-70% wszystkich notowanych przypadków mastitis tła mykoplazmowego w terenie (15, 17, 25). Ponadto zapalenia gruczołu mlekowego u bydła wywoływać mogą M. californicum, M. alkalescens i M. bovigenitalium (od kilku do kilkunastu procent przypadków mastitis) oraz w mniejszym stopniu inne mykoplazmy tj. M. canadense, M. bovirhinis, M. arginini, M. dispar lub blisko z nimi spokrewniona Acholeplasma laidlawii (5, 15, 18).

Należy podkreślić, że M. bovis poza mastitis u bydła, wywołuje też inne choroby u tego gatunku zwierząt gospodarskich, taki...