Leptospiroza bydła i świń

Leptospiroza (krętkowica) należy do chorób zakaźnych i zaraźliwych wielu gatunków zwierząt, w tym i ludzi. Odnotowywana jest na całym świecie, zwłaszcza w regionach o ciepłym i wilgotnym klimacie, gdzie często występuje w formie endemicznej. Drobnoustroje z tej grupy wykazują zdolności zakaźne w wilgotnej glebie, słodkiej wodzie i na wilgotnych roślinach, a ich optimum termiczne mieści się w przedziale 28-30°C. Nie oznacza to jednak, że obszary w klimacie umiarkowanym są wolne od tej choroby bądź też są obszarami niskiego ryzyka. W Polsce rzadziej odnotowuje się zachorowania u bydła, znacznie częściej u świń, psów i zwierząt futerkowych.

Problem ten dotyczy przede wszystkim dużych stad, gdzie leptospiroza przybiera charakter endemiczny, w wywiadzie często stwierdzamy, że w przeszłości sprowadzano tam materiał hodowlany z innych stad, a zwłaszcza z Europy Zachodniej. Taksonomia w obrębie leptospir obejmuje gatunki patogenne i niepatogenne, niektóre mają też charakter zoonotyczny. Opisanych jest ponad 300 serowarów, spośród których z klinicznego i ekonomicznego punktu widzenia dla bydła największe znaczenie mają: Hardjobovis, Pomona, Bratislava oraz Grippotyphosa, a dla trzody chlewnej: Pomona, Bratislava, Tarassovi, Grippotyphosa, Canicola, Icterohaemorrhagiae oraz Hardjo (1, 2, 8, 16, 20).

Patogeneza

Leptospiry wnikają do organizmu głównie poprzez błony śluzowe: jamy ustnej i nosa, pochwy lub zewnętrznego ujścia cewki moczowej u samców oraz oka. Miejscem wnikania może też być uszkodzona/przecięta skóra. Pierwotnym i najważniejszym źródłem zakażenia jest mocz zwierząt będących nosicielami leptospir. Do zakażenia dochodzi też wskutek spożycia paszy lub wody skontaminowanej moczem nosicieli, jak też poprzez mleko karmiących matek. Rzadziej do zakażenia może dojść wskutek kontaktu z wydzielinami z dróg rodnych, łożyskiem czy poronionym płodem (jednak u bydła taki sposób zakażenia jest istotny w szczególności w porodówkach zbiorowych i poporodowych grupac...