Przegląd najczęściej stosowanych niesterydowych leków przeciwzapalnych u koni. Czy wiemy coś nowego?

Izomeryczne formy COX

Zidentyfikowano dwie różne formy izomeryczne COX – konstytutywne COX-1 i induktywne COX-2. COX-1 znaleziono w prawie wszystkich tkankach ciała. Bierze on udział w produkcji prostaglandyn mających właściwości „trzymające organizm w jedności”, takie jak zapewnianie integralności błony śluzowej żołądka i jelit czy kontrola nerkowego przepływu krwi i agregacji krwinek.

Z funkcjami tymi kontrastują COX-2, które działają przede wszystkim w tkankach zapalnych, gdzie głównie syntetyzowane są PGE2 indukujące (przez efekt wazodylatacyjny), modulujące (przez potencjalizację efektu histaminy i bradykininy) i wspierające (przez chemotaksję na leukocyty i promowanie uwolnienia cytokin) procesy zapalne (6). Prostaglandyny obniżają także próg bólowy nocyreceptorów. Fenomen ten znany jest jako „hiperalgezja” i prowadzi do lokalnego bólu w rejonie zapalnym (5). Niemniej jednak odkryto, że COX-2 regulują również specyficzne konstytutywne mechanizmy w nerkach.

Kliniczne efekty uboczne NLPZ

Większość z powszechnie stosowanych w praktyce hipiatrycznej niesterydowych leków przeciwzapalnych blokuje obie izomeryczne formy COX, ale z wyższym powinowactwem do COX-1. Dlatego też oddziałują z normalnymi funkcjami komórkowymi przynajmniej tak mocno, jak hamują stan zapalny (5). Główne kliniczne efekty uboczne to:

owrzodzenia w układzie żołądkowo-jelitowym (głównie gastritis i colitis),

erozje błony śluzowej jamy ustnej,

hipoproteinemia,

biegunka,

obniżenie nerkowego przepływu krwi,

antykoagulacja,

negatywne efekty na chrząstkę stawową (5, 6).

W celu uniknięcia wyżej wymienionych niepożądanych skutków niesterydowe leki przeciwzapalne powinny hamować indukcję COX-2 bez blokowania homeostatycznej funkcji COX-1. Z tej przyczyny wynaleziono i wprowadzono do medycyny ludzkiej i weterynaryjnej „selektywne” inhibitory COX-2, relatywnie nową klasę niesterydowych leków przeciwzapalnych.

Klasyfikacja inhibitorów COX

Dziś inhibitory COX...