Jak w ostatnich latach zmieniło się podejście do ketozy u bydła mlecznego?

Czy ciała ketonowe są głównym problemem w przebiegu ketozy?

Ketoza stanowi jedną z przyczyn niepłodności, przyczynia się również do spadku wydajności mlecznej, a także zwiększa ryzyko rozwoju chorób okresu poporodowego. W rozwoju i przebiegu ketozy duży nacisk kładzie się na ciała ketonowe. Dzieje się tak, ponieważ β-hydroksymaślan (BHB) jest parametrem, który łatwo zmierzyć, a aceton może być wyczuwalny w oddechu krów. Jednakże ciała ketonowe nie stanowią przyczyny spadku wydajności mlecznej, a także nie są pierwotną przyczyną niepłodności. Mogą jednak prowadzić do wzrostu ryzyka rozwoju innych chorób: mechanizm takiego działania nie jest poznany. 

Hiperketonemia stanowi biochemiczny marker końcowego stadium ketozy. Jednak stadia poprzedzające są równie ważne. Należy tu wymienić hipoglikemię oraz wysoką koncentrację wolnych kwasów tłuszczowych (FFA, znane także jako niezestryfikowane kwasy tłuszczowe, NEFA) we krwi. 

Hipoglikemia jest ważna z dwóch powodów. Po pierwsze, zniesienie przez insulinę supresji hormonozależnej lipazy trzustkowej w tkance tłuszczowej prowadzi do lipolizy, wskutek której dochodzi do uwalniania glicerolu oraz FFA. Hipoglikemia jest czynnikiem prowadzącym do rozwoju ketozy. 

Hipoglikemia jest również przyczyną niepłodności związanej z ketozą. Przyczynia się bowiem do redukcji bruzdkowania zapłodnionych oocytów. Pogorszenie tego parametru jest także spowodowane przez wysoką koncentrację BHB. W przypadku braku hipoglikemii ß-hydroksymaślan nie wpływa na zapłodnione oocyty (9). 

Wolne kwasy tłuszczowe stanowią także jedną z przyczyn niepłodności, przyczyniając się do spadku odsetka zapłodnionych oocytów, a także ich bruzdkowania. Nadmiar FFA jest także jedną z przyczyn wydajności mlecznej krów z ketozą. Cząsteczki te stanowią cenne źródło energii, zwłaszcza w gruczole mlekowym, w którym ulegają β-oksydacji. Podczas tych reakcji są produkowane reaktywne formy tlenu (ROS), których koncentracja w tkance wymi...