Ektoparazytozy bydła – przegląd najczęstszych inwazji

Inwazje pasożytnicze, nawet niepowodujące widocznych objawów chorobowych, prowadzą do zmian w metabolizmie organizmu żywicielskiego, co w konsekwencji odbija się ujemnie na ich produkcyjności. W hodowli bydła mlecznego ważnym problemem są schorzenia wywoływane przez pasożyty zewnętrzne. Powodują one skrócenie okresu wypasu i przeżuwania, a niektóre z nich są wektorem wielu groźnych patogenów, w tym wirusowych, bakteryjnych, pierwotniaczych, a także niektórych robaczych (3). Ryzyko występowania inwazji uzależnione jest od wielu czynników, najczęściej związanych ze sposobem utrzymania zwierząt.

Niektóre z nich dotyczą zwierząt utrzymywanych wyłącznie oborowo. Szczególnie w systemach bezuwiązowych, gdzie zwierzęta mają ze sobą kontakt bezpośredni, ektoparazytozy mogą rozprzestrzeniać się wyjątkowo dynamicznie. Na szybkość szerzenia się inwazji wpływają dodatkowo elementy wyposażenia nowoczesnych obór, jak szczotki i czochradła, z których zarażone zwierzęta chętnie korzystają. Inna grupa parazytoz stwarza zagrożenie wyłącznie dla zwierząt utrzymywanych w systemie pastwiskowym. Dotyczy to inwazji kleszczy, gzów i wielu innych muchówek, przy czym mają one często charakter endemiczny. Parazytozy te nie stanowią zagrożenia dla zwierząt utrzymywanych w systemach zamkniętych. W związku z tym ektopatrazytozy można sklasyfikować w dwóch kategoriach, jako inwazje oborowe oraz pastwiskowe.

Wszołowica i wszawica

Inwazje wszołów (wszołowica, łac. mallophagosis) i wszy (wszawica, łac. anoplurosis) należą do kategorii inwazji oborowych. Najczęściej stwierdza się trzy gatunki wszy – Haematopinus eurysternus, Linognatus vituli i Solenopotes capillatus oraz jeden gatunek wszoła – Bovicola bovis (6). Wszy są owadami bezskrzydłymi, posiadają aparat gębowy kłująco-ssący i umiejscawiają się na silnie owłosionych okolicach ciała – karku, na grzbiecie i u nasady ogona. Cykl rozwojowy trwa 21-35 dni, a osobniki dorosłe żyją około 60 dni. Inwazja rozprzestrzenia się przez kontak...