Diagnostyka biochemiczna chorób okresu przejściowego u bydła mlecznego

Okres przejściowy, definiowany jako okres na trzy tygodnie przed porodem do trzech tygodni po porodzie, jest najbardziej newralgicznym czasem w cyklu fizjologicznym wysokowydajnej krowy mlecznej, w którym jest ona narażona na szereg zaburzeń zdrowotnych związanych między innymi z ujemnym bilansem energetycznym i dysfunkcją układu immunologicznego. Do najczęstszych problemów zdrowotnych pojawiających się często w tym okresie należą: kliniczne mastitis – u 16,5% zwierząt, zapalenie racic – u 14,0%, zatrzymanie łożyska – 7,8%, zaleganie okołoporodowe – 4,9%, zapalenie macicy – 4,6% oraz lewostronne przemieszczenie trawieńca – 3,5% (15).

Występowanie klinicznej postaci ketozy waha się w granicach 7-15%, natomiast syndromu stłuszczenia wątroby do 5%. Występowanie tych dwóch ostatnich jednostek chorobowych jest zależne od rodzaju stada oraz sposobu diagnostyki. Obecnie większą uwagę przywiązuje się do występowania chorób w postaci podklinicznej, i tak na przykład subkliniczna hypokalcemia (Ca < 2 mmol/l) pojawia się w 40-54% u krów w drugiej i wyższej laktacji, natomiast w pierwszej laktacji w 25% (11). Subkliniczna ketoza jest obserwowana u 15-43% krów (12). U większości zwierząt (ponad 50%) występuje więcej niż jedno zaburzenie okresu przejściowego (9).

Przyczyny chorób metabolicznych

Choroby metaboliczne pojawiające się głównie w okresie przejściowym mają charakter polietiologiczny, obejmujący między innymi: zdolność krów do adaptacji do przemian metabolicznych, błędy managementu i czynniki środowiskowe.

Czynniki osobnicze

Umożliwienie organizmowi krowy w okresie okołoporodowym przejścia od wysokiej ciąży do intensywnej laktacji wymaga koordynacji przemian metabolicznych w wielu tkankach, zapewniającej pokrycie zapotrzebowania w energię uzyskiwaną z glukozy. W okresie ciąży organizm zwierzęcia musi zmniejszyć wykorzystanie glukozy i znaleźć alternatywne źródła energii dla tkanek matczynych w celu zwiększenia dostępności glukozy dla ciężarnej ma...