Cynk w żywieniu trzody chlewnej i jego terapeutyczne dawki

Cynk to pierwiastek chemiczny należący do grupy mikroelementów, który powinien być dostarczony do organizmu świń w optymalnych dawkach, gdyż w bardzo wysokich jest on toksyczny. Z drugiej strony niedobory tego mikroelementu są niekorzystne dla organizmu. Różne jest także zapotrzebowanie na ten pierwiastek dla poszczególnych grup technologicznych świń. Jest to jednak pierwiastek, który budzi aktualnie chyba największe kontrowersje w żywieniu trzody chlewnej.

Do czego potrzebny jest cynk?

Cynk wpływa na skład mikroflory jelitowej głównie przez uszczelnienie błon śluzowych jelit. W związku z tym mikroflora patogenna ma mniejsze możliwości zasiedlania układu pokarmowego (12). Cynk neutralizuje wydzielanie histaminy, zapobiegając biegunkom, a w to miejsce wspomaga wzrost czynnika insulinopodobnego (IGF-1) oraz jego receptora, co łagodzi uszkodzenie jelit (13). Wpływa na strukturę i funkcje jelit poprzez wydzielanie jonów w nabłonku jelitowym. Pod jego działaniem dochodzi do wydzielania peptydów komunikacji mózgowo-jelitowej, co stymuluje do pobrania paszy oraz poprawy przyrostów prosiąt (4, 5, 23, 25, 27).

Poza neutralizacją biegunek u prosiąt cynk odpowiada również za prawidłowy metabolizm białek, węglowodanów oraz lipidów. Jest również kluczowym komponentem w syntezie około 200 enzymów (m.in.: anhydrazy węglanowej, karboksypeptydazy A i B, dehydrogenaz, fosfatazy alkalicznej, rybonukleazy czy polimerazy DNA) odpowiedzialnych za prawidłową homeostazę organizmu.

Stwierdzono, że zapotrzebowanie na cynk jest największe u knurków, mniejsze u loszek, a najniższe u wieprzków. Zawartość 100 mg cynku w paszy dla knurów jest bardzo istotna z punktu utrzymania prawidłowego przebiegu procesu spermatogenezy. Godna uwagi jest rola cynku w procesach związanych z funkcjonowaniem układu odpornościowego. Stwierdzono, że w przypadku niedoboru cynku spada aktywność naturalnych komórek bójczych oraz komórek wspomagających, które biorą udział w produkcji przeciwciał. Odpo...