Zatrucia jonoforami u bydła – analiza przypadków

Postępowanie przy zatruciu monenzyną

W przypadku podejrzenia zatrucia monenzyną oraz po ustaleniu, że źródłem jonoforu jest pasza, konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie jej skarmiania. Zaleca się również unikanie przepędów zwierząt (3), ponieważ przypadkom zatrucia towarzyszy osłabienie mięśnia sercowego. W takich okolicznościach nadmierne obciążanie organizmu może spowodować śmierć. Przeważnie nie podejmuje się leczenia farmakologicznego, ponieważ w przypadku zatrucia monenzyną nie ma skutecznego antidotum (10, 16). Wskazane jest podawanie witaminy E i selenu z uwagi na ich synergistyczne, silne działanie antyoksydacyjne. Dzięki temu związki te chronią komórki wolnymi rodnikami, pozwala to na zabezpieczenie błon komórkowych hepatocytów, które są niezbędne w procesie detoksykacji (26). Warto również suplementować witaminy z grupy B w celu wspomagania pracy wątroby. Pozostałe działania polegają na leczeniu objawowym, jednak nie zawsze przynoszą one oczekiwany efekt.

Podsumowanie

Jonofory są grupą antybiotyków szeroko stosowaną w żywieniu zwierząt. Wykorzystuje się ich liczne właściwości, m.in. kokcydiostatyczne. Są stosowane do zapobiegania ketozie i stymulacji wzrostu. W odniesieniu do niektórych gatunków zwierząt wykazują sine właściwości toksyczne. U bydła, które wykazuje wysoką wrażliwość na zatrucie jonoforami, są stosowane w ograniczonym zakresie. Przypadki zatrucia – głównie monenzyną, salinomycyną i lasalocidem – nie należą do częstych. Są one efektem błędów w przygotowaniu paszy, nieświadomości lub poważnych zaniedbań hodowców. Przebieg toksykozy jest przeważnie gwałtowny, a bardzo wysokiej śmiertelności zwierząt nie towarzyszą żadne objawy kliniczne. W pozostałych przypadkach śmierć poprzedzają objawy duszności i niewydolności sercowo naczyniowej, niekiedy biegunki oraz zaleganie. Leczenie ma charakter wyłącznie objawowy. Podstawowym warunkiem jest natychmiastowe usunięcie skażonej paszy.