Choroby metaboliczne a płodność krów mlecznych

Hodowla krów mlecznych na całym świecie nastawiona jest na zwiększanie ich wydajności mlecznej. Jednym ze skutków tego zjawiska jest wzrost ryzyka występowania schorzeń metabolicznych, wynikających z niekompletnego pokrycia zapotrzebowania wysokowydajnych krów w laktacji na energię oraz niezbędne mikro- i makroelementy. Według Herdta (9) wspólną cechą wszystkich zaburzeń metabolicznych jest ich związek z selekcją zwierząt w kierunku zwiększenia produkcji.

Znaczący jest fakt, że pomimo rozwoju techniki i wiedzy odsetek występowania schorzeń metabolicznych, nawet w bardzo dobrze zarządzanych gospodarstwach, utrzymuje się od wielu lat na porównywalnym poziomie (13). Główne współczesne choroby metaboliczne dotykające krów mlecznych to ketoza, kwasica, hipokalcemia czy hipomagnezemia. Na podkreślenie zasługuje fakt, że zaburzenia metaboliczne stanowią cały kompleks związanych ze sobą schorzeń. Trudno jest rozdzielić ich wspólne przyczyny i skutki. Bardzo często jedne zaburzenia prowadzą do drugich, jednocześnie wywołując cały szereg ściśle ze sobą powiązanych tzw. chorób produkcyjnych, jak kulawizny, przemieszczenia trawieńca, metritis czy mastitis.

Przykładowo stwierdzono, że u zwierzęt z ujemnym bilansem energetycznym w okresie przedwycieleniowym zdecydowanie zwiększa się prawdopodobieństwo wystąpienia przemieszczenia trawieńca w nadchodzącej laktacji (2). Z kolei krowy cechujące się nadmierną kondycją w zasuszeniu częściej borykają się z niezbilansowaną hipokalcemią, która powoduje z kolei problemy z zatrzymaniem łożyska. Chorobom metabolicznym towarzyszy także znaczne osłabienie odporności. Efektem tego jest ogólne pogorszenie parametrów rozrodu. Płodność warunkowana jest wieloma czynnikami, ale wśród nich właśnie zarządzanie stadem, a przede wszystkim żywienie zdaje się mieć znaczenie decydujące, według niektórych badaczy większe nawet niż predyspozycje genetyczne.

Najbardziej newralgicznym momentem pod względem występowania zaburzeń metabolicznych u ...