Zespół jałowego ziarniniaka/ziarniniaka ropnego u psów (SGPS) – czy na pewno „jałowego”?

SGPS – etiopatogeneza

Obecnie zespół ziarniniaka i ziarniniaka ropnego u psów uznaje się za jałowy proces zapalny o podłożu idiopatycznym. Podejrzewa się, że w patogenezie choroby pewną rolę może odgrywać przewlekła stymulacja endo- lub egzogennymi antygenami znajdującymi się w skórze w bardzo małej ilości (np. czynniki infekcyjne lub ich fragmenty będące pozostałością po przebytym w przeszłości zakażeniu) (8). Skutkuje to zaburzeniem funkcjonowania układu odpornościowego i w efekcie nieprawidłową odpowiedzią immunologiczną z udziałem komórek szeregu histiocytarnego (5).

Powszechnie wiadomo, że powierzchnię skóry zasiedla bogata i różnorodna mikroflora saprofityczna (u psów jest to między innymi Staphy­lococcus spp., rodzina Erysipelotrichaceae, Corynebacterium spp.) (8). Co ciekawe, u klinicznie zdrowych osobników wykazano obecność bakteryjnego DNA również pod powierzchnią naskórka – w skórze właściwej i tkance podskórnej (które to obszary do tej pory były uważane za środowisko jałowe) (8). Na razie nie udało się jednak wyjaśnić, czy był to materiał genetyczny żywych, czy martwych drobnoustrojów (7).

Ponadto w skórze właściwej psów z SGPS stwierdzono znacznie większą liczbę saprofitycznych drobnoustrojów (które w warunkach fizjologicznych zasiedlają powierzchnię naskórka) w porównaniu z liczbą analogicznych bakterii w skórze właściwej psów zdrowych.

Uznano jednak, że nie jest to przyczyna choroby, a raczej jej skutek związany z wtórym skażeniem bakteryjnym objętej stanem zapalnym skóry oraz zaburzeniem bariery naskórkowej, ułatwiającymi bakteriom u osobników z SGPS przedostawanie się w głąb skóry (8).

Obecnie w medycynie człowieka coraz powszechniej wykorzystuje się zaawanasowane techniki diagnostyczne i w konsekwencji liczba chorób określanych do tej pory jako jałowe w ciągu ostatnich kilku dekad sukcesywnie spada. Przykładem mogą być opisane przypadki sarkoidozy u ludzi, które po zastosowaniu metody PCR okazały się mieć podłoże mykobakteryj...