Zastosowanie komórek macierzystych w schorzeniach rogówki

W ostatnim dziesięcioleciu nauki biologiczne zostały zdominowane przez badania realizowane w ramach rozwijającej się dziedziny, jaką jest medycyna regeneracyjna. Obejmuje ona terapie komórkowe, genowe, a także inżynierię tkankową i biomedyczną. Szczególne nadzieje rozbudziły komórki macierzyste (ang. stem cells – SC). Ich zdolność do „nieograniczonych podziałów” oraz różnicowania się w kierunku wielu różnych typów komórek, a także produkcja czynników wzrostu stymulujących odnowę wydają się być przyszłością medycyny, także weterynaryjnej (1). Obecnie opracowano innowacyjne procedury wykorzystania SC w przeszczepach szpiku kostnego, komórek skóry, jak i regeneracji rogówki (2). Jednak przed nami są wciąż dekady badań nad ich lepszym poznaniem i wykorzystaniem pełnego spektrum ich możliwości.

Ze względu na zdolność potencjalne komórki macierzyste możemy podzielić na pięć podstawowych grup. Komórki totipotecjalne, które różnicują się do zarodkowych i pozazarodkowych typów komórek. Wywodzące się z poprzednich komórki pluripotencjalne. Komórki multipotencjalne różnicujące się w komórki pochodzące wyłącznie z jednego listka, oraz komórki oligopotencjalne zdolne do tworzenia kilku rodzajów komórek dojrzałych w danej tkance. Ostatnią grupę stanowią komórki unipotencjalne. Są one zdolne do tworzenia jednego typu komórek zróżnicowanych, jednak odróżnia je zdolność do samoodnowy (3). Innym kryterium podziału jest pochodzenie SC. Na tej podstawie wyróżniamy cztery grupy komórek macierzystych. Zarodkowe komórki macierzyste (ang. embryonic stem cells – ESC) są komórkami totipotencjalnymi (gdy pochodzą z kilkukomórkowego embrionu) lub pluripotencjalnymi, pochodzącymi z węzła zarodkowego blastocysty.

Drugi rodzaj komórek stanowią płodowe komórki macierzyste, obecne w tkankach i narządach płodu. Zaliczamy do nich multipotencjalne komórki krwi pępowinowej (ang. cord blood stem cells – CBSC). Do kolejnej grupy zaliczamy somatyczne komórki macierzyste (ang. adult stem cells –...