Zafałszowanie badań krwi – czyli czy opłaca się zyskać wynik za wszelką cenę?

Przeprowadzone doświadczenie wykazało, że zmiany stężenia glukozy w oznaczeniach wykonanych po godzinie wahają się od +4,2% do -17,6%, natomiast w oznaczeniach wykonanych po 4 godzinach zmiany te wahają się w już w zakresach od -4,2% do -88,2%. Wzrost stężenia potasu po godzinie wahał się w granicach 1%, a po 4 godzinach nastąpił maksymalny wzrost wartości o 11,7%.

W tab. 3 został przedstawiony maksymalny zalecany czas od pobrania krwi do wykonania analizy dla danego parametru. Zaznaczono również, jaka probówka oraz jaki antykoagulant są optymalne do przeprowadzenia oznaczeń danego parametru. Szczególną uwagę należy zwrócić na stabilność danego parametru w różnych temperaturach. Nie zawsze istnieje możliwość wykonania badania zaraz po pobraniu materiału, a nawet w tym samym dniu. Każdy parametr ma swoją granicę stabilności, która zazwyczaj jest tym krótsza, im dłuższy jest kontakt z erytrocytami. Odwirowanie krwi natychmiast po pobraniu (koagulologia, oznaczenie stężenia amoniaku) lub po powstaniu skrzepu w probówce (oznaczenie parametrów biochemicznych) i zabezpieczeniu surowicy/osocza zazwyczaj wydłużają stabilność parametrów, które chcemy zbadać. Wiele parametrów jest niestabilnych w temperaturze pokojowej, nawet jeśli krew zostanie po pobraniu odwirowana, a osocze/surowica – odciągnięte. Do takich oznaczeń należą m.in.: amoniak, bilirubina, czas częściowej tromboplastyny (APTT), czas protrombinowy (PT), czas trombinowy (TT), D-dimer, kinaza keratynowa (CK) czy mleczany. Dowodzi to, że stabilność parametrów nie zależy tylko od czasu między pobraniem a analizą, ale również od temperatury przechowywania osocza czy surowicy, na co należy zwrócić szczególną uwagę, jeśli wiemy, że oznaczenia będą wykonywane w późniejszym terminie. W takich przypadkach konieczne okazuje się rzetelne podpisywanie probówek do przechowywania materiału; obok danych identyfikacyjnych i rodzaju materiału muszą znaleźć się data i godzina pobrania krwi.

Tab. 3. Maksymalne czasy od ...