Dr n. wet. Klaudiusz Szczepaniak ‒ najważniejsza jest pasja

Co jest najważniejsze w pracy parazytologa weterynaryjnego?

Myślę, że jak w każdej pracy, także i w pracy parazytologa weterynaryjnego, najważniejsza jest pasja i sumienność. Większość ludzi kojarzy pracę parazytologa z badaniem kału, a więc z nieprzyjemnym zapachem. Proszę uwierzyć, bez pasji nie da się dzień w dzień mieszać, oglądać i analizować kału zwierząt. Oczywiście parazytologia to nie tylko badanie kału, to także praca analityczna z krwią, moczem, mięśniami, sierścią, piórami i wszystkimi możliwymi tkankami zwierząt. Nasza praca to także monitoring środowiska, a więc badanie parazytologiczne gleby, roślin, wody na obecność pasożytów lub ich form dyspersyjnych. Ta praca wymaga ogromnej wiedzy biologicznej, ponieważ codziennie musimy rozpoznawać i klasyfikować szereg organizmów i form rozwojowych, należących do tak różnych taksonów jak: pierwotniaki, przywry, tasiemce, kolcogłowy, nicienie, stawonogi. Często musimy odpowiedzieć na pytanie czy dany organizm jest czy nie jest pasożytem, a to wymaga także dobrej znajomości mikrobiologii, mykologii, zoologii czy entomologii.

Które dziedziny medycyny weterynaryjnej nieodłącznie współpracują z parazytologią?

Właściwie wszystkie dziedziny medycyny weterynaryjnej współpracują z parazytologią. Jako nauka jesteśmy zaklasyfikowani wśród nauk podstawowych, ale wystarczy spojrzeć na półkę z preparatami weterynaryjnymi w każdej lecznicy aby zdać sobie sprawę z faktu jak bardzo klinicznym, połączonym z farmakologią i prewencją przedmiotem jest parazytologia. W algorytmach diagnostycznych inwazje pasożytnicze muszą być różnicowane z chorobami niezakaźnymi i zakaźnymi, a więc naturalnie parazytologia współpracuje z mikrobiologią, toksykologią jak również z histopatologią. W przypadku licznych chorób inwazyjnych w diagnostyce pomocne są metody obrazowania jak USG, RTG, CT czy MRI. Ze względu na wzrastającą liczbę przypadków dirofilariozy wśród psów w ostatnich latach sporo mamy konsultacji z chirurgami, którzy napotykają te robaki w trakcie zabiegów. Koleją dziedziną jest weterynaria sądowa z którą parazytologia ściśle współpracuje poprzez entomologię sądową.

Czy można się jakoś ustrzec przed chorobami pasożytniczymi?

Wydaje się, że ze względu na wszechobecność pasożytów w środowisku uniknięcie inwazji jest niezmiernie trudne. Jednak podobnie jak w przypadku chorób zakaźnych, także i w przypadku chorób inwazyjnych zostały opracowane metody prewencyjne obejmujące zarówno zabezpieczenia mechaniczne, jak i farmakologiczne. Bardzo ważna jest znajomość złożonych cykli rozwojowych wielu pasożytów, sposobów wnikania form inwazyjnych, źródeł i rezerwuarów poszczególnych inwazji.

Jakie są etapy leczenia takich chorób?

Powtórzę truizm…”w każdej terapii najważniejsza jest prawidłowa diagnoza”, a więc podstawą jest dokładne badanie parazytologiczne i dobór odpowiedniego środka przeciwpasożytniczego. Oprócz leczenia istotna jest także prewencja oraz ograniczanie form dyspersyjnych pasożytów w środowisku.

Czy pojawiły się w ostatnim czasie innowacje w tej dziedzinie?

W parazytologii weterynaryjnej narastającym problemem jest lekooporność pasożytów dlatego nieustanie prowadzone są badania w poszukiwaniu nowych, skutecznych i bezpiecznych środków przeciwpasożytniczych. Kolejna dziedziną parazytologii weterynaryjnej, w której możemy mówić o innowacyjności to diagnostyka. Tu podkreśliłbym wciąż rozwijający się rynek szybkich testów diagnostycznych, oraz rozwój metod serologicznych, molekularnych i proteomicznych.

Jakie przedmioty wybrać na studiach weterynaryjnych gdy wiąże się swoja przyszłość z pracą parazytologa weterynaryjnego?

Tu nie ma wyboru, ponieważ wszystkie przedmioty, które są istotne dla przyszłego parazytologa weterynaryjnego, są obligatoryjne w planie studiów medycyny weterynaryjnej. Najważniejszy przedmiot to oczywiście parazytologia i inwazjologia weterynaryjna, ale podstawą jest biologia, mikrobiologia, farmakologia, histologia, fizjologia i można by wymieniać jeszcze długo, ale z pasji do sportu wspomnę jeszcze o wychowaniu fizycznym ponieważ moja praca wiąże się z godzinami siedzenia przy mikroskopie, a to wymaga solidnego przygotowania by mięśnie utrzymały kręgosłup w prawidłowej kondycji 🙂

Rozmawiała: Karolina Osys