Dr n. wet. Anna Kosiec-Tworus – Wszystko co powinniście wiedzieć o diagnostyce USG

Drodzy Państwo,

Na portalu vetkompleksowo.pl trwa miesiąc diagnostyki USG!

Na nasze pytania odpowiedziała dr n. wet. Anna Kosiec-Tworus, absolwentka Wydziału Medycyny Weterynaryjnej SGGW w Warszawie. Od prawie 20 lat zajmująca się diagnostyką ultrasonograficzną i dopplerowską. W 2010 obroniła pracę doktorską z dziedziny ultrasonografii dopplerowskiej. Od wielu lat prowadzi szkolenia i wykłady z tej dziedziny. Od 2019 roku jest przewodniczącą Sekcji Weterynaryjnej Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego.

Badanie ultrasonograficzne jest jednym z najskuteczniejszych i najbezpieczniejszych badań wykorzystywanych w medycynie weterynaryjnej. Do czego przydaje się najbardziej? W jakich przypadkach?

Badanie ultrasonograficzne jest rzeczywiście metodą bezpieczną i w większości przypadków nie zagrażającą życiu zwierzęcia. Ma to oczywiście związek z brakiem konieczności znieczulenia pacjenta przed badaniem, jak ma to miejsce w przypadku badań TK , MRI czy czasem badania RTG. Warto jednak pamiętać, że w stanach nagłych takich jak duszność, krwawienie do jam ciała, wykonanie takiego badania może również wywołać ogromny stres i śmierć zwierzęcia podczas tej czynności. W takich sytuacjach należy wykonywać skrócone badania ultrasonograficzne (FAST) w pozycji nie pogłębiającej zaburzeń hemodynamicznych, czasem wręcz należy od niego odstąpić i powrócić po ustabilizowaniu podstawowych funkcji życiowych zwierzęcia.

Badanie ultrasonograficzne jest badaniem bardzo pomocnym w diagnostyce chorób narządów jamy brzusznej, przestrzeni zaotrzewnowej, płuc, jam opłucnowych czy układu narządu ruchu. Wiele chorób ma charakterystyczne zmiany widoczne w badaniu i na ich podstawie jesteśmy w stanie postawić rozpoznanie. Trzeba jednak pamiętać, że pewne patologie nie mają charakterystycznego obrazu lub jeden nieprawidłowy obraz może być konsekwencją różnych chorób. Dlatego ważnym jest, by każdy lekarz wykonujący badania ultrasonograficzne zdawał sobie sprawę z jego zalet, wad i ograniczeń.

Jakie schorzenia/choroby można wykryć stosując badanie USG? Które z nich wykrywane są najczęściej?

Najczęstszymi chorobami wykrywanymi badaniem są choroby nowotworowe, zapalne czy zwyrodnienie narządów. Badanie to jest również pomocne w ocenie obecności płynu w jamach ciała, w diagnostyce kamicy pęcherza moczowego, nerek czy chorobach układu rozrodczego. Jest niezastąpione w przypadku podejrzenia niedrożności przewodu pokarmowego przez ciała obce trudne do wykrycia (np. ciało linearne) w badaniu rentgenowskim.

Czy pomimo tego, że jest to, jak wcześniej wspomniałam, jedno z najbezpieczniejszych badań, to istnieją przeciwwskazania do jego wykonania?

Oczywiście, że tak!

Zły stan kliniczny pacjenta – duszność, podejrzenie masywnego krwawienia wymagającego natychmiastowej interwencji chirurgicznej czy natychmiastowego ustabilizowania pacjenta farmakologicznie. Na szczęście są to sytuacje bardzo rzadkie zwłaszcza, że większość lekarzy jest świadoma wykonywania w takim przypadku badania FAST, które jest skrócona formą badania ultrasonograficznego i przy znajomości techniki ogranicza czas wykonania i pomaga szybko podjąć prawidłowe leczenie. W sytuacjach zagrożenia życia trzeba pamiętać również żeby nie wykonywać badania w pozycji grzbietowej, która może przyczynić się do pogłębienia niewydolności oddechowej czy niewydolności krążenia.

Czy o ultrasonografii zostało powiedziane już wszystko, czy jest to jak najbardziej dziedzina, w której pojawiają się innowacje?

Jest to dziedzina wciąż rozwijająca się. Przygodę z ultrasonografią rozpoczęłam w 2002 roku i od tego czasu bardzo wiele się zmieniło. Ma to oczywiście związek z rozwojem technologicznym i coraz to nowymi funkcjami jakie posiadają aparaty ultrasonograficzne oraz z dużym wachlarzem głowic ultrasonograficznych, odpowiednio dostosowanych do badań poszczególnych narządów. Jeszcze 10 lat temu większość gabinetów było wyposażonych w aparaty z głowicami mechanicznymi, które nie pozwalały na ocenę ścięgien, struktur drobnych takich jak tarczyca, przytarczyce, węzły chłonne czy naczynia krwionośne.