Wykonywanie pomiaru ciśnienia tętniczego u kotów – wskazówki praktyczne

W medycynie ludzkiej nadciśnienie tętnicze jest często nazywane cichym zabójcą i na nieszczęście przydomek ten ma też potwierdzenie w medycynie kotów. Choroba rozwija się w sposób niezauważalny dla otoczenia i pacjenta. Często pierwszym objawem choroby jest powikłanie narządowe, np. utrata wzroku u kota związana z wtórnym uszkodzeniem siatkówki oka.

Pomiar ciśnienia tętniczego u kotów jest niezwykle ważną częścią badania klinicznego, a także nieocenioną metodą diagnostyczną, która jest niezwykle pomocna w wielu aspektach medycyny weterynaryjnej.

Często zapominamy o przydatności monitorowania ciśnienia tętniczego krwi w czasie zabiegów wykonywanych przy użyciu znieczulenia (w tym znieczulenia ogólnego).

Jednym z efektów ubocznych środków znieczulających jest obniżanie (zwykle znaczne) ciśnienia tętniczego. Spadek ciśnienia, zwłaszcza gdy nie jest on zauważony i skorygowany, może prowadzić do poważnych powikłań (np. uszkodzenia nerek). Monitorowanie ciśnienia tętniczego jest również przydatne do kontrolowania głębokości znieczulenia ogólnego. Często wzrost ciśnienia jest pierwszym sygnałem, że zwierzę wybudza się ze znieczulenia.

Nadciśnienie tętnicze jest objawem chorobowym, którego występowanie jest często związane z innymi jednostkami chorobowymi, np. nadczynnością tarczycy lub niewydolnością nerek. W literaturze podawane są informacje, że u około 20% kotów zdiagnozowanych z nadciśnieniem tętniczym nie znaleziono jednak przyczyny. U tych kotów jest ono nazywane idiopatycznym (samoistnym) nadciśnieniem tętniczym.

Technika pomiaru jest prosta, ale wymaga na początku troszkę cierpliwości. Warto dojść do wprawy w obsłudze ciśnieniomierza, zanim zaczniemy robić pomiary w obecności właścicieli.Najlepiej jest zacząć od identyfikacji pulsu u pacjentów pod znieczuleniem – początkowo bez pomiaru ciśnienia (ryc. 8-12). Drugą metodą jest nauka pomiaru ciśnienia przy użyciu własnego palca jako kończyny (metoda opisana krok po kroku – ramka 1).

Wybór pacjentów, u których należy badać ciśnienie

U większości pacjentów rutynowy pomiar ciśnienia tętniczego jest pomijany w badaniu klinicznym ze względu na ograniczony czas konsultacji. W wielu przypadkach pierwszy pomiar ciśnienia dokonywany jest u pacjenta, u którego doszło do powikłań związanych z nadciśnieniem, np. utraty wzroku lub wylewu krwi do przedniej komory oka. Idealnym rozwiązaniem jest regularne monitorowanie pacjentów w określonej grupie wiekowej oraz pacjentów ze zdiagnozowaną jednostką chorobową, np. nadczynnością tarczycy lub niedoczynnością nerek.

Międzynarodowe Stowarzyszenie Medycyny Kotów sugeruje rozpoczęcie pomiarów ciśnienia już u kotów dorosłych w przedziale wiekowym od 3 do 6 lat. W tej grupie wiekowej nie ma specyficznych zaleceń odnośnie częstotliwości badania, ale warto zacząć rozmawiać z właścicielami na temat ciśnienia tętniczego i przyzwyczajać kota do pomiaru.

U kotów dojrzałych od 7. do 10. roku życia zalecany jest pomiar co roku w czasie badania kontrolnego. Od 11. do 14. roku życia sugerowane jest badanie co 6 miesięcy, a po 15. roku życia badanie jest zalecane co 6 miesięcy. Częstotliwość pomiarów powinna być oczywiście dostosowana do zaleceń lekarza prowadzącego.

Naszym celem powinno być wykrywanie wzrostu ciśnienia i zapobieganie jego powikłaniom, a nie tylko leczenie skutków nadciśnienia, które często są nieodwracalne.