Wybrane choroby wektorowe – charakterystyka i różnicowanie

Leishmania infantum

Po raz pierwszy opisał ją William Leishman na początku XX wieku, w Indiach (1). Leishmania jest pierwotniakiem należących do świdrowców (Trypanosomatidae), przenoszonym przez krwiopijne muchówki z rodzaju Phlebotomus oraz Lutzomyia (3). W cyklu życiowym pierwotniaków wyróżnia się dwóch żywicieli (13) – owada i ssaka. Leishmania spp. jest szeroko rozpowszechniona w krajach, gdzie temperatura nie spada poniżej 16°C (Basen Morza Śródziemnego, Bliski Wschód, Ameryka Południowa, niektóre regiony Stanów Zjednoczonych). Istnieją doniesienia, że w Grecji czy we Włoszech blisko 80% psów jest seropozytywnych dla L. infantum. Szacuje się, że nawet 2,5 miliona psów w południowej Europie może być zakażonych pierwotniakami. Największą liczbę zawleczonych przypadków leiszmaniozy zdiagnozowano na terenie Niemiec, Holandii i Belgii (6). Niektóre rasy, jak: owczarek niemiecki, bokser, rottweiller, doberman i cocker spaniel, są szczególnie wrażliwe, inne, jak podenco z Ibizy, uznawany są za naturalnie odporne.

Cykl życiowy Leishmania spp. jest mało skomplikowany: promastigoty (postać wiciowa) po przedostaniu się z jelit owada do skóry żywiciela, zostają sfagocytowane przez makrofagi, gdzie przekształcają się w amastigoty (postać pozbawiona wici) (6). W zaatakowanych komórkach (m.in.) makrofagach Leishmania namnaża się i przedostaje do regionalnych węzłów chłonnych, śledziony, wątroby, krwi, szpiku kostnego. Rozprzestrzenia się w organizmie, obecność pierwotniaków stwierdza się we wszystkich wydzielinach – ślinie, moczu, nasieniu czy mazi stawowej. Okres inkubacji choroby jest długi i, zależnie od statusu immunologicznego zarażonego zwierzęcia, może trwać nawet kilka lat. W wyniku inwazji pasożytów nie zawsze u psów dochodzi do rozwoju objawów choroby (6) – i to właśnie bezobjawowi żywiciele stanowią główny rezerwuar zarażenia. U psów choroba najczęściej występuje w postaci skórnej, przypadki postaci trzewnej były opisywane w Stanach Zjednoczonych.

N...