Wstrząs i jego terapia. Cz. II Płynoterapia w przebiegu wstrząsu

Jak wiadomo, podstawą leczenia wstrząsu, niezależnie od jego etiologii, jest przywrócenie prawidłowego wypełnienia naczyń krwionośnych (1, 5). Do dyspozycji lekarza pozostaje wiele płynów, których prawidłowe stosowanie wymaga niestety pewnego przygotowania teoretycznego. Płyny infuzyjne zasadniczo można podzielić na dwie grupy: krystaloidy i koloidy. Do pierwszej grupy zaliczamy te wszystkie płyny, które zawierają w swoim składzie drobnocząsteczkowe elektrolity: Na, K, Cl, oraz roztwory glukozy.

Ich cechą charakterystyczną, o której często zapominają lekarze weterynarii, jest to, że w ciągu godziny od podania tylko 25% podanej objętości pozostaje w łożysku naczyniowym, a reszta ulega przemieszczeniu do przestrzeni naczyniowej. W związku z tym pamiętać należy, że objętość podawanego krystaloidu musi być 3-5 razy większa niż objętość utraconego płynu/krwi (2, 4). W terapii stosuje się płyny izotoniczne, to znaczy takie, w których zawartość Na jest identyczna jak w surowicy krwi – 145 mmol/l, np. 0,9% NaCl, płyn Ringera itd., oraz hipertoniczne, gdzie stężenie Na jest wyższe niż w osoczu, np. 10% NaCl.

O ile stosowanie roztworów izotonicznych nie wymaga komentarza, to warto wspomnieć, że hipertoniczny NaCl jest polecany przy wyprowadzaniu zwierzęcia ze wstrząsu, ponieważ podany dożylnie szybko zwiększa objętość krwi krążącej – wysokie stężenie Na w naczyniu krwionośnym, spowodowane podaniem hipertonicznego roztworu, wymusza wędrówkę wody/płynu z przestrzeni wewnątrzkomórkowej w celu „rozcieńczenia” dużej ilości Na przy pomocy całej wody, która jest do dyspozycji wewnątrz komórek. Zwykle podje się 4-6 ml/kg mc. 7% NaCl w postaci wlewu dożylnego, którego czas trwania nie powinien być krótszy niż 3 minuty (3). W handlu dostępny jest 10-procentowy roztwór NaCl w postaci 10 ml ampułek, najprostszym i wystarczająco dokładnym sposobem uzyskania 7% rozcieńczenia jest pobranie do strzykawki o pojemności 10 ml 7 ml 10% NaCl i rozcieńczenie go do objętości 10 ml jaki...