Wścieklizna – stałe zagrożenie dla psów i kotów

Wścieklizna jest śmiertelną wirusową chorobą ludzi i zwierząt. Jej czynnikiem etiologicznym jest wirus należący do rodzaju Lyssavirus, rodziny Rhabdoviridae. Wirus kształtem przypomina pocisk karabinowy. Jego materiał genetyczny tworzy cząsteczka RNA, zamknięta w kapsydzie, na zewnątrz którego znajduje się osłonka lipoproteinowa, której obecność czyni wirusa wrażliwym na rozpuszczalniki organiczne. W środowisku zewnętrznym wirus wścieklizny szybko ulega inaktywacji.

Wykazuje wrażliwość na detergenty, światło ultrafioletowe oraz ogrzewanie. W zwłokach padłych zwierząt utrzymuje się najwyżej 3-4 dni.

Wyróżnia się 7 genotypów wirusa wścieklizny, określonych kolejnymi numerami 1-7. Klasyczny wirus wścieklizny reprezentuje genotyp 1. Pozostałych sześć genotypów zakaża nietoperze, a także ludzi, u których mogą wywoływać zapalenie mózgu, które klinicznie jest nie do odróżnienia od typowej wścieklizny (1). W Polsce stwierdzono obecność 2 z 7 genotypów wirusa. Są to klasyczny wirus wścieklizny – genotyp 1, groźny dla ssaków lądowych, i EBLV1 (European Bat Lyssavirus 1), czyli genotyp 5 występujący u nietoperzy.

Wścieklizna, znana również pod nazwą „wodowstręt”, występuje na całym świecie. Nieliczne obszary wolne od choroby to naturalnie oddzielone od stałych lądów wyspy (np.: Japonia, Nowa Zelandia, Hawaje). Nie stwierdzono obecności wirusa wścieklizny na Antarktydzie. Globalizacja, transport, powszechne przemieszczanie się ludzi i zwierząt spowodowały, że choroba może pojawić się niespodziewanie na obszarach dotychczas od niej wolnych.

Zakażenie szerzy się w następstwie kontaktu osobnika wrażliwego ze śliną osobnika zakażonego zawierającą wirus, najczęściej w efekcie pogryzienia.

Innymi drogami transmisji choroby, niepotwierdzonymi jednak u psów i kotów, są:

przeszczepy rogówki i narządów wewnętrznych pobranych od chorych/zakażonych osób (droga potwierdzona dla ludzi), zakażenie drogą aerozolową czy w następstwie zjedzenia zainfe...