Kliniczne zastosowanie agonistów GnRH w leczeniu psów, kotów oraz fretek Część I. Psy
Gonadoliberyna (GnRH) jest hormonem peptydowym wydzielanym przez podwzgórze, odpowiedzialnym za koordynację cyklicznych zmian w układzie rozrodczym. Pulsacyjne wydzielanie GnRH stymuluje biosyntezę oraz wydzielanie hormonów gonadotropowych z przedniego płata przysadki. Każdy impuls GnRH stymuluje sekrecję i biosyntezę hormonu folikulotropowego (FSH) i luteotropowego (LH), lecz pulsy FSH są mniej wyraźne (4). Zatem zastosowanie analogów GnRH daje możliwość modulowania zmian zachodzących w układzie rozrodczym.
Rolą syntetycznej gonadoliberyny jest oddziaływanie na receptory GnRH. Przekształcenie struktury dekapeptydu, z którego zbudowany jest ten hormon, daje sposobność utworzenia dwóch rodzajów analogów hormonu: agonistów oraz antagonistów. Antagoniści GnRH blokują receptory dla gonadoliberyny, uniemożliwiając tym samym pobudzanie syntezy LH i FSH. Efektem tego jest spadek stężenia hormonów gonadotropowych i obniżenie funkcji płciowych. Agoniści natomiast powodują wzrost syntezy i wydzielania hormonów gonadotropowych, którym towarzyszy wzrost stężenia płciowych hormonów steroidowych. Takie zjawisko nazywane jest efektem flare up (Ponglowhapan i wsp., 2011).
Jest to niepożądany efekt wyrażający się poprzez nagły, znaczny wzrost hormonów steroidowych. W przypadku zastosowania wielokrotnych iniekcji bądź stosując lek w niskich dawkach w sposób ciągły (implanty), obserwuje się odwrotne działanie agonistów GnRH. W wyniku długotrwałej ekspozycji receptory uniewrażliwiają się na działanie gonadoliberyny, czego skutkiem jest obniżenie stężenia hormonów gonadotropowych, a następnie również steroidowych: testosteronu i estrogenów. Główną przyczyną tego zjawiska jest obniżenie aktywności osi podwzgórze – przysadka – gonada drogą sprzężenia zwrotnego. Podobny skutek długotrwałej podaży agonistów GnRH obserwuje się w komórkach Leydiga u psów, których receptory uniewrażliwiają się na działanie LH (2).
Odkąd poznano potencjał terapeutyczny długotrwałego stosowania ago...
którzy są subskrybentami naszego portalu.
i ciesz się dostępem do bazy merytorycznej wiedzy!
Zapisz się do bezpłatnego newslettera!
Bądź na bieżąco z nowościami z branży weterynaryjnej.
