Diagnostyka ciąży małych ssaków. Metody stosowane u kawii, królików, chomików i fretek

Kawia domowa (łac. Cavia porcellus)

fot. istockphoto.com

Kawie domowe (świnki morskie) należą do zwierząt poliestralnych (1). Cykl rujowy większości samic trwa 15-17 dni (maksymalny zakres: 13-21 dni). Owulacja u kawii ma charakter spontaniczny. Samice wykazują wyraźne i charakterystyczne oznaki proestrus i estrus. Sama ruja trwa od 6 do 12 godzin. Ciąża u kawii domowych jest stosunkowo długa jak na gryzonia i trwa zwykle 68 dni (65-71), średnio o 8 dni dłużej niż u blisko spokrewnionej kawii brazylijskiej (łac. Cavia aparea) (1-5). Samice kawii nie budują gniazd, a noworodki są samodzielne zaraz po urodzeniu (1). Miot składa się z 3-5 młodych (2).

Dłuższa ciąża, lepiej rozwinięte nowo narodzone młode oraz brak nagłego spadku progesteronu we krwi w okresie okołoporodowym sprawiają, że ciąża kawii stanowi lepszą analogię dla ludzkiej ciąży oraz tym samym lepszy model do badań niż pozostałe gryzonie (6). Kawie domowe są bardziej podatne na dystocję niż inne gatunki gryzoni oraz króliki, jest ona najczęstszym powodem śmierci okołoporodowej u tego gatunku. Większość przypadków występuje u pierworódek dopuszczonych do rozrodu po 8.-12. miesiącu życia, po całkowitym zrośnięciu spojenia łonowego, które ma miejsce do 6. miesiąca (1, 7).

Innym czynnikiem predysponującym do dystocji u starszych samic jest otyłość (7). Samce posiadają dwa, około 5-gramowe, jądra. Jako że kanały pachwinowe u kawii pozostają otwarte przez całe życie, jądra mogą nie być wyczuwalne. Samce posiadają także kość penisa (łac. baculum). Okolica urogenitalna samic ma charakterystyczny wzór litery „Y”. „Ramiona” obejmują brodawkę moczową, poniżej której znajduje się ujście pochwy, a na samym dole odbyt (1, 4).

Diagnostyka obrazowa, a w szczególności USG, pozwala na wykrycie ciąży, oszacowanie jej wieku oraz rozmiaru miotu. Pomimo że we wcześniejszych pracach mówiło się o potwierdzeniu ciąży dopiero od 19.-21. dnia ciąży, to w nowszych badaniach mówi się o wykryciu pęcherzyków ciążo...