Posocznica jako uogólniona reakcja zapalna

Diagnostyka uogólnionej reakcji zapalnej

Próby definiowania stanu reakcji zapalnej polegają na:

ocenie aktywności cytokin pro- i przeciwzapalnych w surowicy,badaniu poziomu niespecyficznych markerów zapalenia, jak białko C-reaktywne czy prokalcytonina (14).

Trwają wciąż prace nad wyjaśnieniem złożonych procesów zachodzących w przebiegu SIRS i MODS, a zwłaszcza roli cytokin w ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej. Na podstawie oznaczania wielkości wzrostu ich aktywności we krwi (testy: ELISA, RIA) próbuje się opracować wczesną diagnostykę zespołu uogólnionej reakcji zapalnej. Czynnikiem limitującym jest tu jednak bardzo krótki okres półtrwania tych białek (np. TNF-alfa i interleukina-1). W medycynie ludzkiej większość badań klinicznych opiera diagnostykę na badaniach aktywności interleukiny-6 jako wskaźnika stopnia aktywacji odpowiedzi zapalnej (20, 21). Jej produkcja stymulowana jest przez IL-1 i TNF-alfa, a wzrost aktywności tego markera notowano zarówno w posocznicy, jak i w urazach i w przebiegu chorób o podłożu zapalnym i zakaźnym (1, 12, 22, 23). IL-6 uwalniana jest gwałtownie ok. 60 minut po urazie, a jej podwyższone stężenie stwierdza się we krwi obwodowej 12-48 godzin po zadziałaniu czynnika uszkadzającego (3).

Aktywność przeciwzapalną w SIRS najczęściej ocenia się na podstawie stężenia interleukiny-10. Po ciężkim urazie lub w uogólnionym zakażeniu poziom IL-10 wzrasta po około 90 minutach, osiągając szczyt po 24-48 godzinach. Jej pozytywne działanie w pierwszym okresie ogólnoustrojowej reakcji zapalnej łagodzące objawy zapalne może mieć w dalszym przebiegu niekorzystne następstwa osłabiające obronę ustroju przed zakażeniem (22, 24, 25).

Zaburzenia obserwowane w przebiegu SIRS próbuje się rozpoznawać na podstawie wzajemnego stosunku cytokin grupy prozapalnej i przeciwzapalnej. We wstrząsie septycznym stężenia cytokin pro- i przeciwzapalnych rosną jednocześnie (3).

Istotną trudność w zastosowaniu diagnostyki opartej na ocenie aktywności...