Posocznica jako uogólniona reakcja zapalna

Organizm zarówno zwierząt, jak i ludzi dzięki licznym i w różny sposób działającym mechanizmom adaptacyjnym jest w stanie przystosować się do otaczającego środowiska i utrzymać równowagę wewnętrzną ustroju. Mechanizmy te pozwalają neutralizować bodźce stresowe i czynniki uszkadzające zarówno zewnątrz-, jak i wewnątrzpochodne, natury fizycznej (urazy mechaniczne, promieniowanie, fale elektromagnetyczne itp.), chemicznej (trucizny, kwasy, zasady) i biologicznej (bakterie, wirusy, grzyby, pasożyty). Reakcja organizmu na pojawiający się czynnik uszkadzający struktury tkankowe lub narządowe, zaburzający homeostazę organizmu, przejawia się odczynem zapalnym, czyli swoistą, ukierunkowaną i wzmożoną odpowiedzią biochemiczną, hematologiczną oraz immunologiczną na poziomie lokalnym lub ogólnoustrojowym.

Zakres obserwowanej reakcji zapalnej determinowany jest z jednej strony siłą i charakterem czynnika uszkadzającego, z drugiej zaś – opornością tkankową i narządową. Umiarkowany miejscowy odczyn zapalny jest korzystny dla organizmu i ma na celu neutralizację czynnika uszkadzającego oraz pobudzenie procesów umożliwiających przywrócenie pierwotnego stanu. W przeciwieństwie do niego uogólniona reakcja zapalna (SIRS – Systemic Inflammatory Response Syndrome) stanowi zagrożenie życia.

Termin SIRS został ustalony podczas konferencji towarzystw American College of Chest Physicians oraz Society for Critical Care Medicine w 1991 roku. Uogólnioną reakcję zapalną zdefiniowano wtedy jako klinicznie toczący się proces zapalny, niezależnie od wywołującej go przyczyny. Obejmuje on cztery grupy zaburzeń, do których należą: zaburzenia termoregulacji, przyspieszenie akcji serca, hiperwentylacja oraz nieprawidłowości stwierdzane w badaniach laboratoryjnych (leukocytoza i odmłodzenie obrazu krwi). Obserwowane są one najczęściej u chorych z infekcją uogólnioną (1, 2). Infekcje zdefiniowano jako wniknięcie mikroorganizmów do jałowych tkanek w organizmie i w efekcie proces zapalny wywołan...