Po nitce do kłębka, czyli jak zdiagnozować atopię u psa i niczego nie poplątać

Atopia, jako choroba, po raz pierwszy została opisana w latach dwudziestych ubiegłego stulecia (1). Samo pojęcie „atopia” wywodzi się z języka greckiego (átopos – nie na swoim miejscu, niezwykły) i oznacza „niezwykłą” chorobę, w przebiegu której u wybranych osobników w populacji występuje dziedziczna skłonność do przejawiania reakcji (w formie nadmiernego wytwarzania przeciwciał klasy IgE) w stosunku do powszechnie występujących w środowisku antygenów. Atopię uważa się za prototyp nadwrażliwości typu I (według tradycyjnego podziału reakcji nadwrażliwości, wprowadzonego przez Gella i Coombsa), o silnie zaznaczonej tzw. późnej fazie reakcji (late phase reaction – LPR) (6). Mimo zatem niepodważalnego znaczenia mechanizmów IgE-zależnych kluczową rolę w patogenezie atopowego zapalenia skóry odgrywają mediatory charakterystyczne dla LPR (głównie cytokiny uwalniane przez komórki tuczne i przyciągające na drodze chemotaksji pozostałe komórki atopowego nacieku zapalnego) (8).

Atopia to jedna z najczęściej występujących alergii u psów. W ostatnich dziesięcioleciach odnotowuje się, zarówno u zwierząt, jak i ludzi, stały wzrost liczby zachorowań na tę chorobę. Szacuje się, że obecnie atopią objęte jest około 10-15% populacji psów (6). Na skalę problemu wskazuje fakt powołania Międzynarodowego Zespołu Specjalistów ds. Atopowego Zapalenia Skóry u Psów (obecnie Międzynarodowego Zespołu ds. Chorób Alergicznych Zwierząt – ICADA), który w 2010 roku sformułował obszerny raport (przetłumaczony następnie na 17 języków), mający ułatwić lekarzom weterynarii na całym świecie leczenie tej wymagającej jednostki chorobowej (7). Po 5 latach opublikowano aktualizację pierwszego raportu, podtrzymując w niej tezę, że leczenie każdego psa z atopią powinno być wielokierunkowe i każdorazowo ściśle dopasowane do potrzeb danego pacjenta (9).

Obecnie atopię psów definiuje się jako uwarunkowaną genetycznie, zapalną i świądową chorobę alergiczną skóry, odznaczającą się charakterystycznym obra...