Pchły atakujące psy i koty domowe oraz negatywne skutki wynikające z ich pasożytnictwa

Pchły to owady występujące kosmopolitycznie, które obejmują swoim zasięgiem wiele stref klimatycznych. Należą do grupy czasowych pasożytów zewnętrznych zwierząt kręgowych, głównie ssaków (jedynie około 10% wszystkich gatunków to ektopasożyty ptactwa). Zwierzęta towarzyszące najczęściej padają ofiarą pchlich inwazji po uprzednim kontakcie z innymi zwierzętami domowymi, jak również z tymi występującymi dziko. Psy i koty odgrywają szczególną rolę jako gospodarze dla organizmów wektorowych, umożliwiając im przemieszczanie się na dalekie odległości, do środowisk i żywicieli najbardziej dla nich odpowiednich. Ten rodzaj relacji wpływa zarówno na możliwość migracji pcheł na kolejne obszary, jak również cyrkulację licznych czynników zakaźnych stanowiących zagrożenie dla zwierząt domowych oraz ich właścicieli (1-6).

Morfologia i rozwój pcheł

Pchły to bezskrzydłe owady o niewielkich rozmiarach, których barwa ciała jest zależna gatunkowo i oscyluje pomiędzy kolorem żółtym, brązowym a czarnym. Są bocznie spłaszczone, pokryte szczecinami, często wyposażone w charakterystyczne grzebienie, które umożliwiają im stabilne utrzymanie się w sierści lub piórach żywiciela, utrudniając zarazem ich usunięcie. Odnóża tylne pcheł są bardzo dobrze wykształcone i zawierają rezylinę (białko elastomerowe o wysokiej elastyczności), co jest gwarancją sprawnego transportu (skoku) ze środowiska zewnętrznego na ciało gospodarza (1, 5). Kłująco-ssący aparat gębowy jest przystosowany do ich obligatoryjnego pasożytnictwa (krwiopijność). Rozwój pcheł opiera się na przeobrażeniu zupełnym, co oznacza, że aby osiągnąć dojrzałość, owad musi przejść przez stadium jaja, larwy i poczwarki (1, 2, 7). Większość gatunków odbywa znaczną część swojego cyklu rozwojowego w środowisku zewnętrznym, tzw. „pchły gniazda”, dostając się na żywiciela w celu pobrania krwi, co aktywuje ich zdolność rozrodczą.

Druga grupa to „pchły sierści”, której przedstawiciele bytują głównie na zwierzęciu. Samice składają ja...