Nicienie tkankowe – rosnące zagrożenie dla psów i kotów w Polsce

Nicienie to grupa pasożytów wewnętrznych, które podobnie jak większość robaków pasożytniczych kojarzą się głównie z bytnością w przewodzie pokarmowym domowych zwierząt towarzyszących, a glisty psia i kocia (Toxocara canis, T. cati) są najbardziej znanymi przedstawicielami tej grupy i to nie tylko dla lekarzy weterynarii, ale także właścicieli psów i kotów. Nicienie, czyli robaki obłe, ze względu na swoją budowę i fizjologię zaadaptowały się do wielu siedlisk w żywicielu. Poza układem pokarmowym i związanym z nim narządami mogą występować w układzie: krwionośnym, oddechowym, moczowym czy nerwowym.

Specyficzną grupą pod względem mikrohabitatu, jak również biologii, są nicienie tkankowe. Zwyczajowo tym mianem określane są filarie, czyli przedstawiciele nadrodziny Filarioidea (Nematoda, Spirurida), których cykl życiowy zamyka się przy udziale wektora, tj. przenosiciela, pełniącego w tym przypadku również rolę żywiciela pośredniego, a postacie dorosłe pasożyta bytują w układzie krążenia lub w tkance podskórnej żywiciela ostatecznego. Wektorem niezbędnym do transmisji form inwazyjnych filarii są hematofagiczne stawonogi, takie jak kleszcze, komary, pchły.

U psów i psowatych w Europie notowane są postacie dorosłe nicieni z rodziny Onchocercidae (nadrodzina Filarioidea): Acanthocheilonema (= Dipetalonema) reconditum, A. dracunculoides, A. spirocauda, Cercopithifilaria bainae, C. grassi, Dirofilaria immitis, D. repens, D. ursi, Onchocerca lupi. Do grupy nicieni tkankowych związanych z tkanką podskórną należy także przedstawiciel Rhabditoidea: Rhabditis (= Pelodera) strongyloides, zaś poza Europą u psów występują także przedstawiciele nadrodziny Dracunculoidea: Dracunculus medinensis i D. insignis (1, 2). U kotów spośród wyżej wymienionych notowana jest Dirofilaria repens. Do nicieni tkankowych można zaliczyć także występujące w mięśniach Trichinella spp. czy Toxocara spp., jednakże w przypadku tych gatunków w tkance mięśniowej psa i kota czasowo bytują jedynie pos...