Zaćma – uciążliwe powikłanie w przebiegu cukrzycy psów
Cukrzyca (diabetes mellitus – DM) jest powszechną endokrynopatią typu przewlekłego, manifestującą się hiperglikemią zaburzającą homeostazę całego organizmu. W jej przebiegu, szczególnie niewyrównanym lub niekontrolowanym, dochodzi do pojawiania się objawów, które, utrwalone, stają się poważnymi powikłaniami, decydującymi o obniżeniu komfortu, a niekiedy także czasu przeżycia zwierząt. Do objawów wikłających, obok najgroźniejszej kwasicy ketonowej, zalicza się również zmiany okulistyczne w postaci zaćmy i inne choroby wewnątrzgałkowe.
Zaćma w przebiegu cukrzycy
Zaćma definiowana jako utrata przejrzystości soczewki i/lub jej torebki prowadzi przez stopniowe upośledzenie do utraty widzenia. Jest częstą chorobą u psów, wywołuje ją wiele przyczyn i lista ich nie jest do końca zamknięta. Jedynym czynnikiem sprawczym, który nie budzi zastrzeżeń, jest cukrzyca. Fakt ten należy do odkryć, w których powiązano chorobę oka z ogólnoustrojowym zaburzeniem metabolicznym. Już w początkach XX wieku sugerowano, że wiodącą rolę w powstawaniu zaćmy w przebiegu cukrzycy odgrywa toksyczne działanie nadmiaru glukozy na soczewkę.
Obecnie wiadomo, że w stanie hiperglikemii w soczewkach występuje duże stężenie sorbitolu i fruktozy. Przyczyną ich obecności jest skierowanie przemian glukozy, galaktozy i ksylozy na ścieżkę poliolową z udziałem alkoholi cukrowych. Znaczną rolę w tym procesie odgrywa enzym reduktaza aldozy. Akumulacja polioli wewnątrz komórek soczewki (gdyż ściana komórkowa jest dla nich nieprzepuszczalna) prowadzi do hipertoniczności i zwiększenia gradientu osmotycznego. Wówczas woda z cieczy wodnistej przechodzi w nadmiarze do komórek soczewki. Zatrzymanie wody w soczewce zmniejsza jej gęstość, prowadzi do obrzęku i zmian w strukturze włókien białkowych.
Obrzęk włókien z kolei prowadzi do dalszych zmian w przepuszczalności błon komórkowych i gromadzenia jonów sodowych wewnątrzkomórkowo, w miejsce traconych jonów potasowych. Postępuje i pogłębia się obrzęk włó...
