Wybrane choroby powiek u małych zwierząt

Powieki należą do przydatków oka i odgrywają znaczącą rolę w funkcjonowaniu tego narządu. Powieki (ryc. 1) chronią oko przed urazem, wysuszeniem oraz silnym oświetleniem. Anatomicznie dzieli się je na powiekę górną i dolną, a obszar pomiędzy nimi nazywamy szczeliną powiekową. Szerokość szpary powiekowej, jak również sam wygląd oka są różne w zależności od rasy. Kiedy oko jest zamknięte, cała rogówka powinna być przykryta przez powiekę. Jeśli tak nie jest, stan taki nazywa się lagophtalmos.

Skóra tworząca powiekę jest zbudowana z mięśniówki gładkiej, poprzecznie prążkowanej oraz z naczyń krwionośnych i nerwów. Biegną w niej włókna mięśnia okrężnego oka, odpowiedzialnego za zamykanie. Dzięki takiej budowie powieki pełnią funkcję ochronną gałki ocznej i kontrolują prawidłowe rozprowadzanie filmu łzowego. Fizjologicznie powieki powinny „ślizgać się” po gałce ocznej podczas mrugania. Nieprawidłowe ułożenie powiek na gałce ocznej może skutkować rozwojem entropium i ektropium. Skóra powiek jest delikatna i skłonna do stanów zapalnych i obrzęków. Przy krawędzi powiek mają swoje ujścia gruczoły Meiboma (gruczoły tarczkowe), widziane są zazwyczaj jako szare plamki na krawędzi powiek. W sąsiedztwie tych gruczołów znajdują się rzęsy, stanowiące ważny organ dotykowy (ryc. 1).

Dość ważnym elementem w anatomii powiek jest trzecia powieka. Jest utworzona ze spojówki i znajduje się w kącie dolno-przyśrodkowym oka. Gruczoł trzeciej powieki wydziela wodną frakcję filmu łzowego. U królików znajduje się gruczoł Harderiana, który produkuje dodatkowo oleistą frakcję filmu łzowego. Gruczoł trzeciej powieki jest przyczepiony do chrząstki trzeciej powieki i dolnego obszaru okołogałkowego przez luźną tkankę łączną (1). U kotów, w przeciwieństwie do psów, w trzeciej powiece znajdują się włókna poprzecznie prążkowane, umożliwiające im aktywne wysuwanie powieki.

Schorzenia dotyczące powiek u psów i kotów możemy podzielić na wrodzone (pierwotne), m.in.: nieprawidłowe otwarcie powi...