Problem nadmiernego łzawienia i zespołu plam łzowych u psów

Lekarze weterynarii, zarówno ogólnej praktyki, jak i lekarze specjalizujący się w okulistyce, często spotykają się z problemem nadmiernego łzawienia u psów. Pozornie błahy i jednoznaczny objaw może wynikać z wielu różnorakich problemów okulistycznych. Część z nich będzie łatwo usuwalna, inne mogą stanowić wyzwanie dla lekarza. Czasem mamy do czynienia z przyczynami, których usunięcie bez interwencji chirurgicznej nie będzie możliwe.

Objawy i etiologia

Nadmierne łzawienie czy łzotok (epiphora) zauważalne są w postaci zacieku od kąta przynosowego szpary powiekowej w dół pyska (ryc. 1).

Generalnie przyczyny powodujące objaw „mokrego oka” sklasyfikować można w dwóch grupach. Są to albo czynniki drażniące, powodujące zwiększenie sekrecji łez, albo przyczyny powodujące ich zaburzony odpływ. Czasami kilka przyczyn występuje jednocześnie. Najczęstsze powody łzotoku związanego z bólem i podrażnieniem lub nieprawidłowym drenażem łez przedstawione zostały w tabelach 1 i 2 (str. 50).

Diagnostyka

Niezbędne jest wykonanie dokładnego badania okulistycznego przy pomocy specjalistycznego (niekoniecznie skomplikowanego i drogiego) sprzętu. Do badania konieczne jest dobre oświetlenie i powiększenie. Objaw mrużenia powiek może być bardzo pomocny w różnicowaniu stanów związanych z podrażnieniem gałki ocznej od przyczyn wynikających z obstrukcji odpływu nosowo-łzowego. Należy ocenić stan i położenie gałki ocznej oraz wygląd powierzchni oka. Zbadać należy układ i budowę powiek oraz spojówki powiekowej i gałkowej. Niezwykle ważna jest ocena sklepień worka spojówkowego i powierzchni dogałkowej trzeciej powieki. Stany takie, jak podwijanie powiek (entropium), obecność nadliczbowych, nieprawidłowo zlokalizowanych rzęs (distichiasis, ectopic cilia), mogą prowadzić do syndromu „mokrego oka”. Również prawidłowo rosnące, ale z powodu niedoskonałości anatomicznych mające kontakt z rogówką włosy, mogą powodować silną irytację i drażnienie (trichiasis). Stan taki można obserwować często u ras brachycefalicznych. Powinny zostać zbadane również zewnętrzne ujścia przewodu nosowo-łzowego, czyli punkty łzowe. Niejednokrotnie stwierdzić bowiem można zarośnięcie punktów (atresia), ich nieprawidłowe położenie lub wielkość (micropunctum) oraz całkowity brak punków łzowych i/lub dalszych elementów traktu nosowo-łzowego.