Nieswoiste zapalenie jelit – aktualny problem w gastroenterologii kotów

Badanie histopatologiczne

W postępowaniu diagnostycznym, w celu postawienia ostatecznego rozpoznania nieswoistego zapalenia jelit u kotów, konieczna jest ocena histopatologiczna pobranych podczas endoskopii lub laparoskopii lub laparotomii wycinków z przewodu pokarmowego. Dzięki badaniu histopatologicznemu możliwe jest określenie typu nieswoistego zapalenia jelit oraz stopnia jego zaawansowania. Zmianami histologicznymi stwierdzanymi u kotów z nieswoistym zapaleniem jelit są: naciek zapalny lokalizujący się w blaszce właściwej błony śluzowej, erozja nabłonka, przerost komórek kubkowych, przerost krypt, limfangiektazja, włóknienie oraz fuzja i atrofia kosmków jelitowych. Należy jednak zauważyć, że ocena obrazu histopatologicznego nie jest łatwa i ma na nią wpływ wiele czynników. Obejmują one: brak ujednoliconego standardu do oceny wycinków z przewodu pokarmowego, brak doświadczenia osoby oceniającej, wycinki o nieodpowiedniej wielkości, zbyt mało pobranych bioptatów oraz artefakty związane z pobieraniem, przechowywaniem i przygotowaniem wycinków do oceny histopatologicznej (5, 7, 9, 10, 11, 20).

Indeks aktywności przewlekłej enteropatii kotów (ang. feline chronic enteropathy activity index – FCEAI)

Indeks aktywności przewlekłej enteropatii kotów jest orientacyjnym wskaźnikiem oceniającym klinicznie aktywność choroby oraz odpowiedź na zastosowane leczenie. Składa się on z 5 niezależnych zmiennych, których obecność lub nasilenie jest określane punktowo. Suma punktów jest proporcjonalna do nasilenia aktywności zapalenia (tab. 2) (10, 12).

Wycinki błony śluzowej przewodu pokarmowego należy pobierać według następujących zasad:

• bioptaty należy pobierać z każdego odcinka przewodu pokarmowego, tzn. z: żołądka (trzon i część odźwiernikowa), dwunastnicy, jelita biodrowego (o ile jest to możliwe) oraz okrężnicy;
• bioptaty powinno pobierać się z miejsc zmienionych i niezmienionych błony śluzowej;
• z każdego odcinka przewodu pokarmowego należy pobierać po kilka bioptatów – ma to szczególne znaczenie w przypadku dwunastnicy i jelita biodrowego, gdyż trudno z tych organów pobrać wycinki o odpowiedniej wielkości;
• w przypadku niemożności wykonania endoskopii lub pobrania miarodajnych wycinków błony śluzowej bioptaty należy pobrać metodą laparoskopową lub podczas laparotomii;
• w przypadku podejrzenia chłoniaka jelit większą wartość diagnostyczną mają wycinki pobrane metodą chirurgiczną niż endoskopową (1, 5, 10, 11, 12, 14, 20).