Nieswoiste zapalenie jelit – aktualny problem w gastroenterologii kotów

Nieswoiste zapalenie jelit po raz pierwszy zostało rozpoznane u kotów w latach 70. ubiegłego wieku. Jednak mimo upływu wielu lat choroba ta nadal jest zburzeniem budzącym duże kontrowersje w aspekcie etiologii, postępowania diagnostycznego oraz leczenia (15, 20).

Pod pojęciem nieswoistego zapalenia jelit (syn. idiopatyczne zapalenie jelit, ang. inflammatory bowel dis­ease – IBD) rozumie się grupę chorób charakteryzujących się występowaniem przewlekłych i/lub nawracających objawów ze strony przewodu pokarmowego o nieustalonej przyczynie. Choroba ta jest związana z obecnością zmian histopatologicznych w blaszce właściwej błony śluzowej przewodu pokarmowego w postaci nacieków zapalnych składających się najczęściej z limfocytów i komórek plazmatycznych. Natomiast rzadziej w wyżej wymienionym nasieku zapalnym dominującą populacją komórek są granulocyty kwasochłonne lub granulocyty obojętnochłonne (7, 10, 12 ,13, 20).

Podział nieswoistego zapalenia jelit u kotów

Kryteria podziału nieswoistego zapalenia jelit u kotów obejmują rodzaj nasieku zapalnego oraz umiejscowienie zmian zapalnych w przewodzie pokarmowym.

Biorąc pod uwagę dominującą populację komórek nacieku zapalnego, nieswoiste zapalenie jelit u kotów dzieli się na: limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit, eozynofilowe zapalenie jelit oraz neutrofilowe zapalenie jelit.

1. Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jelit charakteryzuje się powstawaniem w blaszce właściwej błony śluzowej przewodu pokarmowego nacieków zapalnych, których dominującą populacją są limfocyty i komórki plazmatyczne. Jest to najczęstszy rodzaj nieswoistego zapalenia jelit u kotów, którego częstość występowania szacuje się na ok. 70% przypadków.
2. Eozynofilowe zapalenie jelit charakteryzuje się powstawaniem w blaszce właściwej błony śluzowej przewodu pokarmowego nacieków zapalnych, składających się głównie z granulocytów kwasochłonnych. Ten typ nieswoistego zapalenia jelit jest znacznie rzadziej spotykany u kotów, a częstość jego występowania szacuje się na ok. 25% przypadków.
3. Neutrofilowe zapalenie jelit charakteryzuje się powstawaniem nacieków zapalnych w błonie śluzowej przewodu pokarmowego składających się głównie z granulocytów obojętnochłonnych, którym w znacznie mniejszej liczbie towarzyszą limfocyty i komórki plazmatyczne. Ten rodzaj nieswoistego zapalenia jelit najrzadziej występuje u kotów.

Zmiany zapalne rozwijające się w trakcie nieswoistego zapalenia jelit mogą występować w różnych obszarach przewodu pokarmowego, począwszy od żołądka, a kończąc na jelicie grubym. Biorąc zatem pod uwagę zakres zmian zapalnych, IBD można podzielić na:

• nieswoiste zapalenie jelit cienkich,
• nieswoiste zapalenie jelit cienkich i okrężnicy,
• nieswoiste zapalenie okrężnicy oraz nieswoiste zapalenie żołądka, jelit cienkich i okrężnicy.

Należy podkreślić, że nieswoiste zapalenie jelit u kotów najczęściej rozwija się w jelitach cienkich. Natomiast w przypadku nieswoistego zapalenia żołądka, jelit cienkich i okrężnicy najczęściej jest to zapalenie typu eozynofilowego (2, 3, 9, 10, 15, 18, 20).