Niedoczynność kory nadnerczy u psów

Przyczyny choroby

Niedoczynność kory nadnerczy (hipoadrenokortycyzm, choroba Addisona) to stan niedoboru glikokortykoidów i/lub mineralokortykoidów we krwi. Choroba została po raz pierwszy opisana u psów w 1953 roku i uznawana jest za „wielkiego naśladowcę” z powodu objawów klinicznych mogących sugerować inne choroby (5). Przyczyna leżeć może po stronie przysadki mózgowej, samych nadnerczy lub rozwijać się w wyniku działania lekarskiego. W przypadku pierwotnej niedoczynności występuje niedobór gliko- i/lub mineralokortykoidów, a przyczyną jest proces autoimmunologiczny, w przebiegu którego są niszczone komórki nadnerczy wszystkich warstw (warstwa kłębkowata odpowiedzialna za produkcję mineralokorykoidów, pasmowata i siatkowata – glikokortykosteroidów) (4, 7). Objawy kliniczne są obserwowane dopiero w przypadku zniszczenia około 90% tkanki (12). Atypowa postać pierwotnej niedoczynności nadnerczy wynika ze zniszczenia środkowej i wewnętrznej warstwy kory nadnerczy – brak niedoboru mineralokortykoidów pozwala na odróżnienie od pierwotnego hypoadrenokortycyzmu (14). Obecnie jednak uważa się, że w obu przypadkach psy mają niski spoczynkowy poziom aldosteronu, również po stymulacji ACTH, mimo tego mają prawidłowe stężenie elektrolitów (2). Z tego powodu niektórzy badacze sugerują, aby w ogóle nie mówić o atypowej formie tej choroby. Inne rzadko obserwowane przyczyny choroby Addisona to: krwotok w obrębie nadnerczy, zakażenie grzybicze, przerzuty nowotworowe, amyloidoza oraz przyczyny jatrogenne (3). Z kolei w przypadku obniżonej produkcji i wydzielania ACTH dochodzi do niedoboru glikokortykosteroidów i mówimy wtedy o niedoczynności wtórnej. Wtórna niedoczynność nadnerczy może też być konsekwencją niedoboru CRH z podwzgórza – rzadko obserwowana, lecz może mieć przyczynę w guzie przysadki lub urazie. W tym przypadku minerakolortykoidy są prawidłowo wydzielane z warstwy kłębuszkowatej nadnerczy (15). Przyczyna jatrogenna to najczęściej konsekwencja leczenia nadczynn...