Mniej lub bardziej znane wektory chorób zakaźnych

W literaturze istnieje wiele definicji słowa „wektor”. Jedna z najszerszych definicji precyzuje wektor jako dowolny organizm (bezkręgowy lub kręgowy), który działa jako nośnik patogenów między organizmami odmiennych gatunków. Na przykład termin ten jest powszechnie stosowany do stawonogów hematofagicznych, takich jak: kleszcze z rodzaju Dermacentor spp., które przenoszą Borrelia burgdorferi lub komary z rodzaju Aedes spp., przenoszące Dirofilaria spp. czy meszki przenoszące Leishmania spp. Czasem też terminem „wektor” określa się kręgowce, np. myszy przenoszące Mycobacterium bovis lub lisy przenoszące wirusa wścieklizny (1).

Należy pamiętać, że większość wektorów sama w sobie nie wywołuje choroby, tylko przenoszone przez nie mikroorganizmy (1). Wyjątkiem od tego może być np. przenoszenie pierwotniaka Toxoplasma spp. przez formy rozwojowe nicienia Toxocara cati. wywołującego toksokarozę (2). Wiele patogenów odpowiedzialnych za niektóre z najważniejszych chorób u ludzi, zwierząt, a nawet roślin jest rutynowo określanych jako choroby przenoszone przez wektory (ang. vector-borne diseases). Wektory mogą przenosić: wirusy, bakterie, pierwotniaki, tasiemce czy nicienie. Organizmy te mogą także pełnić rolę żywicieli pośrednich, np. dla tasiemców. Do wirusów przenoszonych przez wektory możemy zaliczyć: wirus chikungunya, wirus choroby niebieskiego języka, wirus dengi, wirus gorączki krwotocznej krymsko-kongijskiej, wirus Zachodniego Nilu, hantawirus, wirus Zika.

Dobrymi przykładami bakterii przenoszonymi przez wektory są: Bacillus spp., Bartonella spp., Borellia spp., Brucella spp., Clostridium spp., Coxiella spp., Erysipelothrix spp., Francisella spp., Leptospira spp., Listeria spp., Mycoplasma spp., Pasteurella spp., Rickettsia spp., Salmonella spp. i Yersinia spp. Wektory są bardzo ważne w cyklu rozwojowym wielu pierwotniaków w tym: Anaplasma spp., Babesia spp., Leishmania spp., Plasmodium spp., Theileria spp. i Trypanosoma spp. Opisywane organizmy mogą przen...