Mastocytoma u psów – nowe możliwości terapeutyczne

Mastocytoma (MCT, guz z komórek tucznych, d. tuczniak) jest najczęściej diagnozowanym złośliwym nowotworem skóry u psów. Nawet co piąty przypadek skórnej, złośliwej zmiany nowotworowej u psa może być guzem z komórek tucznych (1). Ponadto może występować także w tkance podskórnej oraz w wielu innych lokalizacjach w obrębie całego ciała (jama brzuszna, klatka piersiowa, okolice stawów), w których mogą znajdować się mastocyty.

Komórki tuczne (mastocyty) powstają w szpiku kostnym, następnie trafiają do naczyń krwionośnych jako niedojrzałe prekursory, dojrzewając w tkankach obwodowych, lokalizują się w skórze i błonach śluzowych. W cytoplazmie dojrzałych mastocytów znajdują się biologicznie aktywne substancje (histamina, heparyna, cytokiny prozapalne, eikozanoidy, hemokiny, enzymy proteolityczne) zwiększające przepuszczalność i rozszerzalność naczyń krwionośnych, prowadząc do lokalnego zaczerwienia i obrzęku.

Ponadto zwiększają napływ przeciwciał, dopełniacza, jak też działają chemotaktycznie na leukocyty (2). Najczęściej zmiany stwierdzane są u ras: shar-pei, bokser, beagle, golden retriever, labrador, boston terier, rhodesian ridgeback i bulterier. Przy czym u bokserów i innych ras brachycefalicznych z reguły występują guzy o niższym stopniu złośliwości, natomiast u shar-pei częściej o wysokim. Ponadto u tej rasy diagnozowane są w zdecydowanie młodszym wieku. Płeć nie ma wpływu na ryzyko zachorowania.

Guzy z komórek tucznych najczęściej pojawiają się w wieku od 7,5 do 9 lat, jednak zmiany mogą być diagnozowane zarówno u młodych zwierząt w wieku kilku tygodni, jak i u seniorów w wieku kilkunastu lat (3). Wg danych KG Marketense z 2016 r. średnio w Europie co roku do lekarza weterynarii trafia od 7 do 12 psów z guzami z komórek tucznych.

Etiopatogeneza nie jest do końca wyjaśniona, podobnie jak nie udało się ustalić czynników kancerogennych. Za występowanie około 30% przypadków, zwłaszcza mastocytomy o wyższym stopniu złośliwości, odpowiedzialna jes...