Umowa o zakazie konkurencji

Amelia Konieczna-Bagińska,Miłosz Bagiński-Żytafot. Anna Zielińska

Tak zwany zakaz konkurencji, określany również jako antykonkurencja, nie jest tematem oczywistym. W pierwszej kolejności wypada zasygnalizować, że o ile na gruncie stosunku pracy został uregulowany przepisami Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku Kodeks pracy (w skrócie KP), o tyle w relacji business-to-business (mowa o popularnym ostatnio, a określanym skrótowo modelu współpracy B2B) czy w odniesieniu do umów o świadczenie usług (w tym potocznie określanego zlecenia) jego podstaw prawnych poszukuje się w swobodzie kontraktowania z art. 353 (na mocy odesłania z art. 300 KP) Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny (w skrócie KC), dlatego obecny kształt klauzul antykonkurencyjnych stanowi w ich wypadku konsekwencję wypracowanej praktyki.

Na marginesie, zasada swobody kontraktowania znajduje odpowiednie zastosowanie również na gruncie stosunku pracy. Rzecz sprowadza się do tego, że elementy negocjowanego zakazu konkurencji w przypadku umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy mogą być przez strony swobodnie ułożone, ale nie mogą pozostawać w sprzeczności z imperatywną wymową art. 101 (1) i 101 (2) KP.

Dodatkowo, dla jasności, zastrzegam, że niniejszy artykuł jest poświęcony umownemu zakazowi konkurencji, nie zaś zakazom wynikającym z przepisów szczególnych, których nie naruszają przepisy KP dotyczące antykonkurencji (2).

Zakaz konkurencji w stosunku pracy

Ustawodawca normuje go przepisami art. 1011 i następnymi KP. W zakresie określonym w odrębnej umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (3). Umowa o zakazie konkurencji jest więc dla stosunku pracy umową odrębną, rodzącą autonomiczny wobec zatrudnienia stosunek prawny (4). Warto spostrzec, że odrębność umowy o zakazie konkurencji względem umowy o pracę oznacza odr...