Konsekwencje błędów żywieniowych. Jak im zapobiegać?

Nieodpowiednio dobrana karma

W różnych etapach życia zwierzęta wykazują odmienne zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze, dlatego należy dobrać karmę, która jest dostosowana do aktualnego wieku i wielkości psa lub kota. Często zdarza się, że dorosły pies dostaje karmę przeznaczoną dla szczeniąt, „bo lubi” albo „nie chce jeść tej dla dorosłych”. Jest to oczywiście kolejny błąd – typowa karma dla juniorów ma przede wszystkim większą gęstość energetyczną – takie postępowanie może dosyć szybko doprowadzić do otyłości.

W badaniu przeprowadzonym na terenie Stanów Zjednoczonych i Kanady oceniono praktyki żywieniowe hodowców psów. Okazało się, że znacząca liczba hodowców nie stosuje odpowiednich karm podczas ciąży i laktacji suk oraz w okresie wzrostu szczeniąt, kiedy zapotrzebowanie pokarmowe zdecydowanie różni się od wymagań dla dorosłych psów. Suki w okresie reprodukcji mają potrzeby energetyczne nawet dwukrotnie większe od dorosłego psa.

Suki karmiące wymagają także większej ilości białka, kwasów tłuszczowych, wapnia i fosforu w diecie. Niedożywienie może prowadzić do obniżenia płodności, wielkości miotu, niższej masy urodzeniowej szczeniąt, niższej mleczności i zwiększonej śmiertelności noworodków. Również wymagania szczeniąt rosnących dotyczące makro- i mikroskładników różnią się od tych dla dorosłych psów.

Szczenięta potrzebują proporcjonalnie więcej:

• białka,
• tłuszczu,
• wapnia i energii całkowitej, ze szczególnym naciskiem na odpowiednie ilości aminokwasów egzogennych i kwasów tłuszczowych.

Podobnie – różne potrzeby pokarmowe mają psy ras małych i dużych. U psów małych ras faza wzrostu trwa krócej. Już w wieku 10-12 miesięcy powinna nastąpić zmiana na karmę dla psów dorosłych. Szczenięta ras dużych rosną dłużej; do 15.-18. miesiąca powinny dostawać pokarm dla juniorów (rasy olbrzymie – nawet do 24. miesiąca życia).

Zatem odpowiednio dobrana karma, w przypadku ras dużych i olbrzymich (powyżej 25 kg), będzie w stanie zaspokoić potrzeby związane z intensywnym wzrostem, ale jednocześnie nie obciążyć zbytnio rozwijającego się szkieletu.

Zdarza się także, że karmę komercyjną przeznaczoną dla psów podaje się kotom. Należy pamiętać, że potrzeby żywieniowe tych gatunków różnią się pod wieloma względami. Przede wszystkim kot, jako bezwzględny mięsożerca, wymaga wyższej zawartości białka w diecie. Poziom białka surowego w standardowej karmie dla psów dorosłych wynosi ok. 20%, a kociej – nawet 40%. Dodatkowo koty mają wysokie zapotrzebowanie na taurynę, natomiast w przypadku psów aminokwas ten nie jest niezbędny, ponieważ może być syntetyzowany przez organizm.

Niedobór tauryny w diecie kotów ma katastrofalne skutki – powoduje niebezpieczeństwo rozwinięcia się retinopatii czy kardiomiopatii rozstrzeniowej. Dlatego wszystkie karmy pełnoporcjowe dla kotów zawierają obecnie dodatek tauryny. Podobnym przykładem jest kwas arachidonowy – zapotrzebowanie kotów na ten niezbędny kwas tłuszczowy może zostać zaspokojone jedynie przy podaży produktów pochodzenia zwierzęcego.

Z kolei w przypadku psów wystarczająca ilość kwasu arachidonowego może być produkowana z jego prekursora – kwasu linolowego, który jest obecny w roślinach. Psy są także w stanie syntetyzować witaminę A z beta-karotenu (np. z marchwi), podczas gdy koty wymagają aktywnej formy retinolu, obecnej tylko w tkankach zwierzęcych. Koty nie rozwinęły w procesie ewolucji zdolności wykorzystania wyżej wymienionych składników z ich prekursorów.

Personel weterynaryjny powinien upewnić się podczas wizyty, że karma jest dobrana odpowiednio do gatunku lub że kot nie ma dostępu do psiej karmy, która może być dla niego niedoborowa względem wielu składników, a pobierana regularnie w znaczącej ilości może doprowadzić do szeregu niedoborów żywieniowych.