Rozstrzeń oskrzeli

Rozstrzeń oskrzeli to trwałe poszerzenie oskrzeli prowadzące do zbierania się płynu powstającego wtórnie do przewlekłego zapalenia, a także do uszkodzenia elastycznych warstw ściany dróg oddechowych. Rozstrzeń oskrzeli opisuje się wtórnie do wielu chorób pierwotnych, jednak najczęściej rozwija się w następstwie przewlekłego zapalenia oskrzeli.

Rozpoznanie stawia się na podstawie badania radiograficznego/tomografii komputerowej oraz bronchoskopii. Zdecydowanie zaleca się wykonanie posiewu bakteriologicznego z antybiogramem, ponieważ postępowanie takie umożliwia odpowiedni dobór antybiotyków. Celem leczenia zazwyczaj jest zapobiegnięcie zakażeniu, a także – w miarę możliwości – opanowanie pierwotnej przyczyny, co z kolei powinno zapobiec dalszemu uszkodzeniu dróg oddechowych. Leczenie często wymaga długotrwałej antybiotykoterapii, a w niektórych przypadkach korzystne bywa prowadzenie leczenia wspomagającego z zastosowaniem leków mukolitycznych i nebulizacji. Rokowanie jest z reguły ostrożne, zważywszy na nieodwracalność zmian w drogach oddechowych. Leczenie należy ukierunkować na złagodzenie objawów klinicznych i zapobieganie wtórnym zakażeniom.

Etiologia i klasyfikacja

Etiologia rozstrzeni oskrzeli jest, podobnie jak ma to miejsce w przypadku innych przewlekłych chorób zapalnych, enigmatyczna i słabo poznana. Mówiąc wprost, rozstrzeń oskrzeli rzekomo rozwija się wtórnie do niepoddającego się leczeniu przewlekłego procesu zapalnego w oskrzelach i ma skryty przebieg, którego kulminacją jest zniszczenie warstw elastycznych ściany dróg oddechowych, co skutkuje ich poszerzeniem i rozstrzenią (Cannon et al., 2013; Marolf, Blaik, Specht, 2007; Memer et al., 2010). Opisano szereg pierwotnych zaburzeń związanych z powstawaniem rozstrzeni oskrzeli.

Są to: przewlekłe zapalenie oskrzeli, eozynofilowe zapalenie oskrzeli i płuc (Meler et al., 2010), pierwotna dyskineza rzęsek, zapadanie tchawicy i rozmiękanie oskrzeli (Maro...