Farmakoterapia bólu u zwierząt towarzyszących. Cz. II

U zwierząt towarzyszących do zwalczania bólu, gorączki czy stanu zapalnego, które to objawy towarzyszą wielu schorzeniom o różnej etiologii, najczęściej stosowaną grupą leków są niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Pod względem chemicznym stanowią one heterogenną grupę kwasów organicznych, które charakteryzują zbliżone właściwości terapeutyczne i podobne działania niepożądane. Mechanizm przeciwzapalnego, przeciwbólowego i przeciwgorączkowego działania NLPZ polega na hamowaniu aktywności cyklooksygenazy (COX) w komórkach różnych narządów. Cyklooksygenaza jest enzymem konwertującym kwas arachidonowy do prostanoidów: prostaglandyn, będących podstawowymi mediatorami zapalenia, prostacyklin oraz tromboksanów.

Mechanizm działania NLPZ związany jest głównie z hamowaniem aktywności COX-1 i COX-2. Forma COX-1 uważana jest za konstytutywną, wpływającą na utrzymanie homeostazy organizmu. Obecna jest w komórkach narządów, gdzie prostanoidy pełnią funkcje fizjologiczne, jak np. w komórkach błony śluzowej żołądka i jelit (działanie ochronne prostaglandyn), śródbłonku naczyń (działanie rozszerzające naczynia krwionośne i antyagregacyjne prostacykliny), płytkach krwi (działanie proagregacyjne tromboksanów).

Z kolei COX-2 to przede wszystkim forma enzymu indukowana, której ekspresja nasilona jest w tkankach objętych procesem zapalnym czy nowotworowym. Jednakże w niektórych tkankach COX-2 pełni także rolę enzymu konstytutywnego, np. w śródbłonku naczyń, w nerkach. W praktyce weterynaryjnej u zwierząt towarzyszących stosowane są przede wszystkim preferencyjne inhibitory COX-2, do których należą karprofen, meloksykam oraz koksyby (robenakoksyb, mawakoksyb, cimikoksyb, firokoksyb, derakoksyb, tepoksalin).

Ta grupa leków jest bezpieczniejsza niż nieselektywne inhibito...