Techniczne aspekty badania płynu mózgowo-rdzeniowego

Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego stanowi cenne uzupełnienie badania neurologicznego i jednocześnie jest niezbędnym narzędziem diagnostycznym do postawienia trafnej diagnozy. Płyn mózgowo-rdzeniowy (PMR) jest przejrzystą, bezbarwną cieczą wypełniającą komory mózgu i przestrzeń podpajęczynówkową mózgowia oraz kanału rdzenia kręgowego. Jest wytwarzany głównie przez splot naczyniówkowy w komorach mózgu. Podstawowe role PMR to pełnienie funkcji ochronnej, odżywczej, wydalniczej oraz transportowej. Badanie PMR jest wykonywane przede wszystkim w przypadku podejrzenia zmian zapalnych ośrodkowego układu nerwowego, niektórych chorób nowotworowych, zwyrodnieniowych, krwawienia podpajęczynówkowego (1) oraz standardowo w diagnostyce padaczki (2). Głównym składnikiem PMR jest woda stanowiąca 99% zawartości płynu. Pozostały 1% to: glukoza, białko, jony, witaminy, hormony i neuroprzekaźniki.

Punkcja – pierwszy ważny moment

U zwierząt punkcja płynu mózgowo-rdzeniowego najczęściej odbywa się z nakłucia potylicznego ze zbiornika móżdżkowo-rdzeniowego (łac. cisterna magna), a w przypadku zmian zlokalizowanych w zakresie rdzenia kręgowego lub przeciwwskazań do punkcji potylicznej – wykonuje się nakłucie lędźwiowe. Nakłucie lędźwiowe jest wykonywane w przestrzeni międzykręgowej L5-6 lub L6-7 u psa oraz w przestrzeni lędźwiowo-krzyżowej u kota i dużych zwierząt (1). U kota możliwa jest też punkcja L6-7 w przypadku nieuzyskania PMR w doogonowej przestrzeni. Przeciwwskazaniem do punkcji PMR jest podwyższone ciśnienie śródczaszkowe, a w przypadku nakłucia potylicznego także wklinowanie móżdżku do otworu wielkiego, na przykład w przebiegu malformacji Chiariego.

Szczególną ostrożność należy zachować także u kotów z podejrzeniem neurologicznej postaci zakaźnego zapalenia otrzewnej (FIP) ze względu na zwiększoną gęstość płynu, która może powodować opóźniony wypływ płynu z igły lub jego brak, a w konsekwencji nakłucie struktur nerwowych. W związku z powyższym przy podejrzeniu zmi...