Polidypsja/poliuria – diagnostyka różnicowa

Polidypsja (PD) oznacza nadmierne pobieranie wody, a poliuria (PU) to nadmierne oddawanie moczu. Przyjęto, że ilość wypijanej w ciągu dnia wody nie powinna przekraczać 90-100 ml/kg m.c./dzień u psów i 45 ml/kg m.c./dzień u kotów, natomiast ilość oddawanego moczu nie powinna być większa niż 50 ml/kg m.c./dzień. Powyższe objawy obserwuje się bardzo często u zwierząt towarzyszących, jednak, mimo że temat jest dobrze znany, to rozpoznanie pierwotnej przyczyny tych zaburzeń nadal może przysporzyć trudności. Niniejszy artykuł to zbiór aktualnej wiedzy na temat diagnostyki różnicowej wielomoczu i nadmiernego pragnienia.

Fizjologia

Woda, która zawarta jest w organizmie zwierząt, stanowi ok. 60% masy ich ciała. Znajduje się ona w przestrzeni wewnątrzkomórkowej i zewnątrzkomórkowej, na którą składa się płyn śródmiąższowy i wewnątrznaczyniowy. Płyn wewnątrznaczyniowy jest najbardziej podatny na zmiany wtórne do procesów chorobowych (utrata czy nadmiar) i to głównie jego objętość ulega regulacjom. Płyn zawarty we wszystkich trzech przestrzeniach może przemieszczać się między sobą. Ten mechanizm służy zachowaniu niezbędnej do przeżycia homeostazy.

Podczas utraty płynów organizm uruchamia mechanizmy zwiększające pragnienie. Ośrodek pragnienia znajduje się w podwzgórzu, jest on stymulowany przez wzrost osmolarności osocza (najczęściej wskutek hipernatremii), spadek objętości płynu wewnątrznaczyniowego, działanie angiotensyny II oraz wazopresyny, czyli hormonu antydiuretycznego (ADH). Wazopresyna zawiaduje procesami bilansującymi gospodarkę wodną w kanalikach zbiorczych nerek, wpływając na zagęszczenie moczu, i to od niej uzależniona jest ostateczna objętość wydalanego moczu. Na zagęszczenie moczu ma też wpływ gradient osmotyczny w rdzeniu nerki. Wysokie stężenie mocznika i chlorku sodu utrzymuje się w rdzeniu dzięki działaniu pętli Henlego i tętniczek prostych, co wpływa na zagęszczenie przesączu kłębuszkowego.

Aby zwierzę wyprodukowało zagęszczony mocz, muszą b...