Nadwrażliwość III typu. Wybrane choroby autoimmunologiczne psów

Układowy toczeń rumieniowaty (SLE – systemic lupus erythematosus)

W chorobie tej dochodzi do wytwarzania przeciwciał przeciwko DNA jądrowemu własnych komórek, (antinuclear antibody – ANA), co samo w sobie nie powoduje choroby, lecz prowadzi do tworzenia i odkładania się w tkankach kompleksów immunologicznych złożonych z autoprzeciwciał i fragmentów kwasów nukleinowych (5). Istotną rolę w patogenezie SLE odgrywają także mechanizmy nadwrażliwości typu II, kiedy przeciwciała skierowane przeciwko antygenom własnym powodują bezpośrednie uszkodzenie komórek (erytrocytów, trombocytów, leukocytów) (6).

Wśród czynników mających wpływ na wystąpienie tej polietiologicznej choroby wymienia się uwarunkowania genetyczne (7), środowiskowe, infekcje i leki.

Predyspozycje rasowe do wystąpienia SLE przedstawiono w tabeli 2. Chorują głównie psy w średnim wieku; według niektórych badaczy częściej psy niż suki (9), jednak większość autorów wskazuje na brak predylekcji płciowych (8, 9, 10).

Tabela 2. Czynniki odgrywające rolę w etiologii SLE (2, 8)
! – leki o udowodnionym udziale w powstawaniu SLE; ? – leki najprawdopodobniej biorące udział w powstawaniu SLE; ?? – leki prawdopodobnie biorące udział w powstawaniu SLE; ??? – leki „podejrzane” o udział w powstawaniu SLE

Szerokie spektrum możliwych objawów wraz z brakiem objawów patognomicznych jest przyczyną sporych problemów z oceną kliniczną tej choroby. Najczęstszym symptomem jest nieerozyjne zapalenie wielostawowe, dotyczące w większości przypadków dystalnych stawów kończyn. Objawia się ono uogólnioną sztywnością chodu, trudnościami we wstawaniu i wędrującą kulawizną. Objawy te mogą nasilać się w przypadku jednoczesnego wystąpienia zapalenia wielomięśniowego. W zaawansowanych stadiach choroby procesem zapalnym mogą zostać objęte także stawy skroniowo-żuchwowe, z następowym osłabieniem mięśni i charakterystycznym wyglądem „starszego psa” (11). W większości przypadków występuje przewlekła lub nawracająca gorączka.

...