Kompleksowa ocena hematologiczna z uwzględnieniem oceny rozmazów krwi. Spojrzenie lekarza klinicysty

Umiejętność wykonania rozmazów krwi

Rozmazy krwi jako badanie dodatkowe w profilu hematologicznym, określane jako część tzw. morfologii rozszerzonej, powinny być wykonywane według ogólnie przyjętych standardów. Powszechnie wiadomo, że najbardziej wiarygodne do oceny są dobrze zrobione rozmazy tzw. na cito, czyli najlepiej tuż po pobraniu krwi. W większości przypadków zaleca się wykonywanie rozmazów ze świeżo pobranej krwi do probówki z EDTA, z zachowaniem właściwych proporcji między antykoagulantem a objętością próbki krwi. Wyjątkiem są rozmazy wykonywane ze świeżej kropli krwi pod kątem poszukiwania mikrofilarii lub rozmazy z kropli krwi pobieranej z żyły brzeżnej ucha w celu znalezienia Babesia sp. lub innych piroplazm.

Podręczniki diagnostyki laboratoryjnej wielokrotnie akceptują rozmaz do oceny wykonany do 4 godzin od pobrania krwi, jednak nie we wszystkich przypadkach ocena będzie wiarygodna nawet po 2 godzinach. W sytuacjach ciężkich zaburzeń metabolicznych, jak np. w cukrzycy lub w przypadkach bakteriemii, ostrej hemolizy lub bardzo ostrej aglutynacji, rozmaz powinien być wykonany najszybciej jak to jest możliwe. Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, nieprawidłowe proporcje między albuminami a globulinami, bardzo wyraźne zmiany w liczbie WBC − to wszystko będzie przekładało się na zmiany w morfologii erytrocytów, w liczbie płytek i ich tendencji do tworzenia agregatów, ale też może mieć wpływ na obraz morfologii leukocytów (19, 20, 22, 25).

Dlatego opracowanie standardów i wewnętrznych procedur wykonywania rozmazów przekłada się na jakość preparatów i tym samym ich ocenę, nawet jeśli szkiełka nie są oceniane na miejscu. Jakość rozmazów to również: jakość szkiełek podstawowych, ilość naniesionej krwi i grubość oraz jakość rozmazu, czas suszenia rozmazów do momentu zabarwienia, rodzaj i jakość barwników oraz zachowanie ich czystości. W celu zachowania standardów dla oceny rozmazów najważniejsze jest zachowanie schematów dotyczących jakości...